Châu Âu nên làm gì khi Hoa Kỳ không còn là lá chắn đáng tin cậy trong cuộc xung đột Ukraine?

Châu Âu nên làm gì khi Hoa Kỳ không còn là lá chắn đáng tin cậy trong cuộc xung đột Ukraine?

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

11:03 22/04/2025

Giới chức Hoa Kỳ ngày càng bày tỏ sự thiếu kiên nhẫn trước tiến độ chậm chạp của tiến trình hòa bình tại Ukraine. Điểm mấu chốt của vấn đề nằm ở sự miễn cưỡng bất thường của họ trong việc gây sức ép buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phải thực hiện những nhượng bộ đáng kể. Trong bối cảnh Hoa Kỳ không sẵn lòng hành động, các quốc gia châu Âu cần phải chủ động đảm nhận vai trò này.

Nhìn lại tình hình hiện tại, Nhà Trắng đã thể hiện thái độ dung túng đối với hầu hết yêu sách của Putin, từ việc công nhận các hành động sáp nhập lãnh thổ phi pháp của Nga đến việc cản trở con đường gia nhập NATO của Ukraine. Các khoản viện trợ quân sự được chính quyền tiền nhiệm phê duyệt đã bị đình trệ tạm thời và không có bất kỳ cam kết cung cấp vũ khí mới nào được đưa ra. Song song với điều đó, Hoa Kỳ vẫn không chịu bảo đảm an ninh cho các đồng minh châu Âu khi họ sẵn sàng tham gia giám sát lệnh ngừng bắn.

Mặc dù các cuộc đàm phán dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra tại London trong tuần này, những nhượng bộ phía Hoa Kỳ vẫn chưa đem lại kết quả thúc đẩy tiến trình hòa bình. Minh chứng rõ ràng là ngay sau cuộc gặp gần đây nhất giữa đặc phái viên Tổng thống Hoa Kỳ Steve Witkoff với Putin, quân đội Nga đã phóng tên lửa vào thành phố Sumy của Ukraine, khiến ít nhất 35 người thiệt mạng, trong đó có nhiều trẻ em. Lệnh ngừng bắn được Nga tuyên bố trong dịp Lễ Phục sinh chỉ tồn tại trên thông cáo báo chí mà không được thực thi nghiêm túc trên thực địa.

Châu Âu đã chủ động tăng cường hỗ trợ dành cho Ukraine trong thời gian gần đây. Phối hợp cùng Vương quốc Anh và các thành viên khác trong Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine, họ đã cam kết viện trợ quân sự trị giá hơn 21 tỷ Euro (tương đương 24 tỷ USD) trong năm nay. Một chiến lược phòng thủ mới đang được triển khai nhằm tăng cường hệ thống phòng không, pháo binh, máy bay không người lái và tên lửa cho Ukraine. Kế hoạch cho vay quốc phòng trị giá 150 tỷ Euro (171 tỷ USD) sẽ thúc đẩy mạnh mẽ năng lực sản xuất vũ khí tại Liên minh châu Âu, Ukraine và Na Uy.

Tuy nhiên, các nước châu Âu cần và có khả năng thực hiện nhiều biện pháp hơn nữa.

Trước hết, nguồn tài chính mới này cần được nhanh chóng chuyển hóa thành vũ khí thực tế. Ukraine đang trên đà phát triển trở thành một trong những trung tâm sản xuất vũ khí lớn của châu Âu, nhưng phần lớn năng lực sản xuất vẫn chưa được khai thác triệt để do thiếu vốn. Các khoản tài trợ có mục tiêu cụ thể, bao gồm nguồn tiền từ tài sản đóng băng của Ngân hàng trung ương Nga, đã giúp mở rộng nhanh chóng việc sản xuất lựu pháo Bohdana nội địa, minh chứng cho mô hình sản xuất hiệu quả. Những mô hình hợp tác tương tự cần được nhân rộng và phát triển.

Thứ hai, châu Âu cần cung cấp nhiều hệ thống vũ khí tiên tiến hơn nữa. Friedrich Merz, người được dự đoán sẽ giữ cương vị thủ tướng Đức, đã bày tỏ sự ủng hộ việc cung cấp tên lửa tầm xa Taurus do Đức sản xuất cho Ukraine, loại vũ khí có khả năng tấn công các tuyến tiếp tế quan trọng của Nga tại Crimea. Chính phủ Đức hiện tại cần chấm dứt sự trì hoãn và phê duyệt việc chuyển giao này, noi gương Vương quốc Anh và Pháp, những quốc gia đã cung cấp các hệ thống vũ khí tương tự.

Thứ ba, châu Âu cần tìm giải pháp vượt qua sự cản trở từ Hungary, quốc gia có lãnh đạo Viktor Orban với khuynh hướng thân Nga đã liên tục trì hoãn việc phê duyệt các biện pháp trừng phạt và phản đối nỗ lực huấn luyện lực lượng Ukraine. Liên minh châu Âu sở hữu nhiều công cụ, trong đó có cơ chế mở rộng bỏ phiếu theo đa số đủ điều kiện, để vô hiệu hóa ảnh hưởng của bất kỳ thành viên nào đi ngược lại lợi ích an ninh chung của khối. Thời điểm áp dụng những công cụ này đã đến.

Cuối cùng, châu Âu phải siết chặt các biện pháp ngăn chặn Nga lẩn tránh lệnh trừng phạt. Nhiệm vụ này bao gồm việc thực thi nghiêm ngặt mức giá trần dầu và ngăn chặn dòng chảy công nghệ lưỡng dụng sang Nga. Các nhà lãnh đạo châu Âu cần tạo áp lực buộc Nhà Trắng thực hiện cam kết áp đặt các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với các đơn vị mua dầu Nga tại Trung Quốc và Ấn Độ.

Giới lãnh đạo Hoa Kỳ cần nhận thức rằng tham vọng của Putin không dừng lại ở việc chinh phục Ukraine. Các nghiên cứu gần đây đã phát hiện sự gia tăng gần gấp ba lần trong số vụ tấn công phức hợp của Nga nhắm vào các mục tiêu tại châu Âu và Hoa Kỳ từ năm 2023 đến 2024, bao gồm phá huỷ cơ sở hạ tầng, phát tán thông tin sai lệch và các âm mưu ám sát. Lực lượng không quân Vương quốc Anh đã phải điều động chiến đấu cơ ba lần trong những ngày gần đây để đánh chặn máy bay chiến đấu Nga xâm phạm không phận gần khu vực NATO. Lịch sử đã chứng minh rằng khi một nước Nga không bị kiềm chế và có thời gian tái vũ trang, tham vọng lãnh thổ của quốc gia này thường được mở rộng.

Hoa Kỳ, từ vị thế địa lý xa xôi, có thể tự cho phép mình chấp nhận những mối đe dọa này như một rủi ro chiến lược có thể quản lý được. Châu Âu, đứng trước nguy cơ trực tiếp ở ngay sát biên giới, không thể nuôi dưỡng những ảo tưởng về an ninh khi đối diện với thực tế khắc nghiệt này.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Thuế quan, công nghệ bứt phá và thị trường đặt cược vào sự rút lui, không phải sụp đổ

Thuế quan, công nghệ bứt phá và thị trường đặt cược vào sự rút lui, không phải sụp đổ

Thị trường tài chính tiếp tục bứt phá, bất chấp những cơn gió ngược từ chính trị, với động lực chính đến từ nhóm cổ phiếu công nghệ dẫn đầu. Nvidia là “viên ngọc sáng” trong làn sóng AI, vừa vượt mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD, đẩy giá cổ phiếu bay cao, vượt lên trên những mối lo về căng thẳng thương mại và các phát biểu cứng rắn từ Tổng thống Mỹ. Trong khi đó, các biện pháp thuế quan mới từ Trump, từ đồng đến dược phẩm, thậm chí cả Brazil, vẫn tiếp tục được triển khai, nhưng dường như không để lại tác động rõ ràng đến thị trường.
Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc đang chịu sức ép lớn từ dư thừa công suất và cuộc chiến giá kéo dài, làm xói mòn biên lợi nhuận và kéo dài chu kỳ thanh toán cho nhà cung cấp. Dữ liệu từ 33 nhà sản xuất cho thấy các chỉ số tài chính chủ chốt đều suy giảm từ năm 2019 đến 2024. Trong khi một số công ty như BYD cải thiện được lợi nhuận, phần lớn doanh nghiệp trong ngành đối mặt với nợ tăng, tồn kho cao và áp lực thanh khoản. Chính phủ Trung Quốc đã cam kết kiểm soát cuộc đua giảm giá và thúc đẩy tái cấu trúc ngành một cách có trật tự.
Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Cổ phiếu châu Á tăng vào thứ Năm nhờ động lực từ Nvidia chạm mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD và kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay. Trong khi đó, thị trường phản ứng thờ ơ với các mức thuế mới từ Tổng thống Trump, bao gồm thuế 50% đối với đồng và hàng xuất khẩu từ Brazil. Đồng USD suy yếu, giá dầu giảm nhẹ, còn Bitcoin tiếp tục dao động gần mức đỉnh lịch sử.
Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Trọng tâm của thị trường vẫn đặt vào triển vọng tăng trưởng, khi các ông lớn công nghệ tiếp tục kéo thị trường chứng khoán vượt qua làn khói mờ của bất ổn thương mại. Việc Nvidia bứt phá vượt ngưỡng vốn hóa 4,000 tỷ USD đã tiếp thêm sinh lực cho phe mua, ngay cả khi những tuyên bố cứng rắn mới nhất về thuế quan từ Tổng thống Trump đang đe dọa làm chao đảo tâm lý nhà đầu tư. Tựa như con tàu chủ lực dẫn đầu đoàn hạm, Nvidia tiến thẳng qua sóng gió đầu năm với cánh buồm căng gió—không phải nhờ cường điệu, mà nhờ nhu cầu thực sự, đơn hàng đã được khóa chặt và lực kéo không ngừng từ các khoản đầu tư vào hạ tầng AI.
OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

Thị trường dầu mỏ vật chất đang biến thành một chiến trường khốc liệt, nơi kỷ luật cung cấp bị thay thế bởi cuộc đấu tranh giành thị phần không khoan nhượng. OPEC+ đã bỏ “dao mổ”—công cụ quản lý giá nhẹ nhàng—để cầm “đinh ba”, đâm thẳng vào thị phần bằng sức mạnh cung ứng. Đợt tăng sản lượng gần 550,000 thùng/ngày cho tháng 8 không chỉ đơn thuần là một điều chỉnh—mà là một tuyên bố chiến lược. Nhóm này được dự đoán sẽ đảo ngược toàn bộ mức cắt giảm 2.2 triệu thùng/ngày vào tháng 9, sớm hơn gần một năm so với kế hoạch ban đầu.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ