EU - một chính sách đối ngoại thống nhất hoặc nhìn Washington và Bắc Kinh thống trị?

EU - một chính sách đối ngoại thống nhất hoặc nhìn Washington và Bắc Kinh thống trị?

Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

08:10 23/09/2024

Tất cả chính sách đối ngoại đều chứa đựng những yếu tố kinh tế. Hầu hết chính sách kinh tế cũng mang tính đối ngoại chiến lược. Những sự thật cơ bản này được đánh giá cao ở Washington và Bắc Kinh. Nhưng không phải ở các thủ đô của châu Âu.

Trong số nhiều đề xuất chi tiết đến từ báo cáo của Mario Draghi về năng suất của châu Âu, không có đề xuất nào hấp dẫn hoặc có khả năng lan tỏa rộng rãi như lời kêu gọi của ông về một chính sách kinh tế đối ngoại của châu Âu. Việc nhận ra rằng châu Âu không có chính sách cụ thể nào chính là một bước tiến.

Việc có một chính sách ảnh hưởng thế nào tới EU? Rõ ràng nhất là ngay cả chính sách kinh tế trong nước cũng sẽ được đưa ra dựa trên các mục tiêu đối ngoại chiến lược. Draghi giải thích các chính sách này là "thủ đoạn chính trị”, để kết hợp các thỏa thuận thương mại ưu đãi và đầu tư trực tiếp với các quốc gia giàu tài nguyên, xây dựng kho dự trữ ở các khu vực quan trọng đã chọn và tạo ra các quan hệ đối tác công nghiệp để bảo đảm chuỗi cung ứng các công nghệ then chốt.

Nhu cầu về “thủ đoạn chính trị” như vậy không chỉ dừng lại ở việc Draghi tập trung vào việc bảo đảm các nguồn tài nguyên quan trọng, mà còn hướng đến các chính sách công nghiệp xanh nói chung và xa hơn nữa.

Ví dụ, thuế carbon mới của EU đã khuyến khích các khu vực pháp lý khác áp dụng các chương trình định giá carbon của riêng họ. Tuy nhiên, tác động này, rất có lợi cho EU, lại là một ý định trong tương lại chứ không phải là mục đích chính của chính sách. Mục tiêu chính là ngăn chặn ngành công nghiệp xanh của Châu Âu khỏi bị suy yếu do hàng nhập khẩu thâm dụng carbon. Điều này là sự trùng hợp may mắn hơn là “thủ đoạn chính trị”.

Quy định mới của EU về tính bền vững của chuỗi cung ứng (ví dụ như về nạn phá rừng) đã gây ra những căng thẳng ngoại giao, với các đối tác thương mại coi đó là hành động bảo hộ. Điều này khiến châu Âu bất ngờ - điều mà một quan điểm chính sách đối ngoại hợp lý có thể tránh được.

Vấn đề không phải là quan điểm như vậy sẽ làm giảm bớt việc theo đuổi các mục tiêu trong nước. Ngược lại, việc đưa các cân nhắc về địa chiến lược vào trung tâm của quá trình ra quyết định kinh tế trong nước thường sẽ làm tăng mức độ tham vọng.

Hãy lấy chương trình của ECB về EUR kỹ thuật số làm ví dụ. Ngân hàng này chủ yếu tập trung vào các tác động đến hệ thống tiền tệ trong nước của Eurozone - điều này đã dẫn đến sự đồng thuận về các giới hạn chặt chẽ đối với số tiền EUR kỹ thuật số mà bất kỳ ai cũng có thể nắm giữ để bảo vệ các mô hình kinh doanh của các ngân hàng lâu đời. Quan điểm chính sách đối ngoại sẽ nâng cao vai trò quốc tế của EUR và những lợi thế chiến lược mà điều này có thể mang lại. Do đó, quan điểm này sẽ nhấn mạnh rằng việc cho phép người dùng nước ngoài dễ dàng nắm giữ nhiều EUR kỹ thuật số sẽ khuyến khích việc lập hóa đơn bằng EUR trong thương mại quốc tế và gắn kết chặt chẽ hơn các nền kinh tế khác với EU.

Tương tự như vậy, quan điểm chính sách đối ngoại sẽ tạo ra sự cấp bách rất cần thiết cho các dự án thống nhất thị trường tài chính và ngân hàng EU. Các bộ phận quốc gia làm suy yếu sức mạnh kinh tế tập thể của châu Âu và làm tăng sự phụ thuộc của châu Âu vào các quốc gia khác.

Vấn đề phi cacbon hóa trong lĩnh vực xe ô tô của châu Âu là nơi mà chính sách cần quan tâm nhất. Rõ ràng là các nước EU cần cả dòng xe điện Trung Quốc với số lượng lớn trong phân khúc giá rẻ và thị trường trong nước đủ lớn để các nhà sản xuất ô tô EU tự tin thực hiện các khoản đầu tư cần thiết để tăng cường năng lực sản xuất xe điện của riêng họ.

Điều này đòi hỏi sự kết hợp của các chính sách: sự cởi mở có quản lý đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, tập trung vào chính sách trợ cấp và mua sắm của người tiêu dùng đối với xe điện do EU sản xuất và đánh giá định lượng tổng thể về mức độ tối ưu của từng chính sách. Quan trọng là, phán đoán đó phải được hiệu chỉnh rõ ràng so với những gì Bắc Kinh sẵn sàng làm để đổi lại. Yêu cầu hiển nhiên là Trung Quốc phải sử dụng nhiều hơn năng lực sản xuất xe điện đang tăng vọt của mình và giảm sự đồng lõa trong hành vi vi phạm trắng trợn chủ quyền của Ukraine của Nga.

Việc hoạch định chính sách thống nhất như vậy chỉ có thể thực hiện được nếu chính sách đối ngoại, chính sách kinh tế và công nghiệp trong nước được đưa ra một cách thống nhất. Nói một cách đơn giản, điều này có nghĩa là Kaja Kallas - quan chức chính sách đối ngoại hàng đầu sắp tới của EU - phải tham gia vào các quyết định về thuế đối với các phương tiện của công ty và việc ra quyết định về thị trường vốn và liên minh ngân hàng của EU phải đảm bảo các bộ trưởng ngoại giao nắm được thông tin.

Cấu trúc của EU không khuyến khích điều này. Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen đã cố gắng khắc phục điều này thông qua việc tập trung hóa quá mức việc ra quyết định, nhưng điều này không bền vững về mặt chính trị bên mà còn có khả năng gây ra các cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất. Thành viên mới trong ủy ban của bà cho thấy một nỗ lực đáng hoan nghênh nhằm thể chế hóa tư duy thống nhất.
Việc thực hiện chính sách kinh tế đối ngoại của EU đòi hỏi đủ các nhà lãnh đạo quốc gia cùng nhau đưa ra chính sách kinh tế với các mục tiêu chiến lược chung. Châu Âu sẽ trở nên mạnh mẽ đồng đều tại các quốc gia hoặc sẽ suy yếu đến “lụi tàn”.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Thuế quan, công nghệ bứt phá và thị trường đặt cược vào sự rút lui, không phải sụp đổ

Thuế quan, công nghệ bứt phá và thị trường đặt cược vào sự rút lui, không phải sụp đổ

Thị trường tài chính tiếp tục bứt phá, bất chấp những cơn gió ngược từ chính trị, với động lực chính đến từ nhóm cổ phiếu công nghệ dẫn đầu. Nvidia là “viên ngọc sáng” trong làn sóng AI, vừa vượt mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD, đẩy giá cổ phiếu bay cao, vượt lên trên những mối lo về căng thẳng thương mại và các phát biểu cứng rắn từ Tổng thống Mỹ. Trong khi đó, các biện pháp thuế quan mới từ Trump, từ đồng đến dược phẩm, thậm chí cả Brazil, vẫn tiếp tục được triển khai, nhưng dường như không để lại tác động rõ ràng đến thị trường.
Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc đang chịu sức ép lớn từ dư thừa công suất và cuộc chiến giá kéo dài, làm xói mòn biên lợi nhuận và kéo dài chu kỳ thanh toán cho nhà cung cấp. Dữ liệu từ 33 nhà sản xuất cho thấy các chỉ số tài chính chủ chốt đều suy giảm từ năm 2019 đến 2024. Trong khi một số công ty như BYD cải thiện được lợi nhuận, phần lớn doanh nghiệp trong ngành đối mặt với nợ tăng, tồn kho cao và áp lực thanh khoản. Chính phủ Trung Quốc đã cam kết kiểm soát cuộc đua giảm giá và thúc đẩy tái cấu trúc ngành một cách có trật tự.
Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Cổ phiếu châu Á tăng vào thứ Năm nhờ động lực từ Nvidia chạm mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD và kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay. Trong khi đó, thị trường phản ứng thờ ơ với các mức thuế mới từ Tổng thống Trump, bao gồm thuế 50% đối với đồng và hàng xuất khẩu từ Brazil. Đồng USD suy yếu, giá dầu giảm nhẹ, còn Bitcoin tiếp tục dao động gần mức đỉnh lịch sử.
Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Trọng tâm của thị trường vẫn đặt vào triển vọng tăng trưởng, khi các ông lớn công nghệ tiếp tục kéo thị trường chứng khoán vượt qua làn khói mờ của bất ổn thương mại. Việc Nvidia bứt phá vượt ngưỡng vốn hóa 4,000 tỷ USD đã tiếp thêm sinh lực cho phe mua, ngay cả khi những tuyên bố cứng rắn mới nhất về thuế quan từ Tổng thống Trump đang đe dọa làm chao đảo tâm lý nhà đầu tư. Tựa như con tàu chủ lực dẫn đầu đoàn hạm, Nvidia tiến thẳng qua sóng gió đầu năm với cánh buồm căng gió—không phải nhờ cường điệu, mà nhờ nhu cầu thực sự, đơn hàng đã được khóa chặt và lực kéo không ngừng từ các khoản đầu tư vào hạ tầng AI.
OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

Thị trường dầu mỏ vật chất đang biến thành một chiến trường khốc liệt, nơi kỷ luật cung cấp bị thay thế bởi cuộc đấu tranh giành thị phần không khoan nhượng. OPEC+ đã bỏ “dao mổ”—công cụ quản lý giá nhẹ nhàng—để cầm “đinh ba”, đâm thẳng vào thị phần bằng sức mạnh cung ứng. Đợt tăng sản lượng gần 550,000 thùng/ngày cho tháng 8 không chỉ đơn thuần là một điều chỉnh—mà là một tuyên bố chiến lược. Nhóm này được dự đoán sẽ đảo ngược toàn bộ mức cắt giảm 2.2 triệu thùng/ngày vào tháng 9, sớm hơn gần một năm so với kế hoạch ban đầu.
Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Mỗi năm, mùa hè đánh dấu thời điểm diễn ra hai hội nghị ngân hàng trung ương quan trọng, nơi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, học giả và đại diện khu vực tư nhân hội tụ để thảo luận các nghiên cứu mới và trao đổi quan điểm về triển vọng kinh tế toàn cầu. Đầu tiên là Diễn đàn ECB, tổ chức vào cuối tháng 6 tại thị trấn ven biển lộng gió Sintra, Bồ Đào Nha; kế đến là hội nghị Jackson Hole vào cuối tháng 8 tại vùng núi Rocky Mountains, Wyoming, Mỹ. Năm nay, dù gió ở Sintra thổi mạnh không ngừng, các cuộc thảo luận vẫn diễn ra một cách điềm tĩnh, tập trung và sâu sắc – một phép ẩn dụ phù hợp cho tâm thế của các ngân hàng trung ương hiện nay.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ