Theo khảo sát Bloomberg trước khi công bố dữ liệu của chính phủ vào thứ Năm (26/5), GDP được dự báo sẽ tăng với tốc độ hàng năm là 4.5% trong quý trước, cao hơn gấp đôi so với quý II. Đó sẽ là mức nhanh nhất kể từ cuối năm 2021, khi nền kinh tế đang thoát khỏi ảnh hưởng của đại dịch.

Elie Maalouf, giám đốc điều hành của InterContinental Hotels Group, cho biết: “Người tiêu dùng Mỹ đã gây bất ngờ cho tất cả các dự báo, bao gồm cả dự báo cho rằng chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ sẽ yếu đi của Cục Dự trữ Liên bang”.

Quý bùng nổ là tin tốt cho Tổng thống Joe Biden, người đang gặp khó khăn trong việc thuyết phục người dân Mỹ bị tổn thương vì lạm phát dai dẳng rằng các chính sách kinh tế của ông đang có hiệu quả. Tuy nhiên, tình hình lại gây một chút khó khăn cho Chủ tịch Fed Jerome Powell.

Khi mạnh tay tăng lãi suất kể từ tháng 3/2022, Fed đã cố gắng dập tắt lạm phát bằng cách giảm nhu cầu đồng thời tránh suy thoái kinh tế. Trong khi lạm phát đã hạ nhiệt do gián đoạn đối với chuỗi cung ứng toàn cầu do đại dịch và căng thẳng tại Ukraine đã giảm bớt, nhu cầu nội địa của Mỹ vẫn mạnh mẽ bất chấp nỗ lực của Fed.

Thị trường việc làm mạnh mẽ vẫn đang thúc đẩy chi tiêu của người tiêu dùng và hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Các dấu hiệu bổ sung cho đà tăng trưởng liên tục “có thể khiến lạm phát tăng cao hơn và có thể đảm bảo việc thắt chặt hơn nữa chính sách tiền tệ”, ông Powell cho biết vào tuần trước.

Vị lãnh đạo Fed báo hiệu các nhà hoạch định chính sách có thể sẽ giữ lãi suất ổn định tại cuộc họp vào tuần tới, đồng thời bỏ ngỏ khả năng tăng lãi suất khác trong tương lai.

Nhà kinh tế trưởng Bruce Kasman của JPMorgan cho biết: “Ông ấy có thể không đủ kiên nhẫn nếu con số tăng trưởng không hạ nhiệt nhanh chóng”.

Tăng trưởng chậm lại

Chủ tịch Powell lưu ý rằng các nhà dự báo thường kỳ vọng tăng trưởng sẽ chậm lại trong quý IV và năm tới sau quý II tăng “rất mạnh”. Các nhà kinh tế được Bloomberg khảo sát hồi đầu tháng này dự đoán rằng GDP sẽ tăng trưởng với tốc độ hàng năm chỉ 0.7% trong quý này.

Vấn đề là các chuyên gia - bao gồm cả các quan chức Fed - đã mất cảnh giác trước khả năng phục hồi của nền kinh tế tác động bởi chu kỳ tăng lãi suất liên tục.

Người tiêu dùng tiếp tục chi tiêu mạnh tay từ tháng 7 đến tháng 9 nhờ tiền lương tăng mạnh và lạm phát hạ nhiệt. Đà tăng kỷ lục của tài sản hộ gia đình trong năm nay - nhờ giá nhà và cổ phiếu - cũng đóng một vai trò trong việc khuyến khích tiêu dùng.

Tăng trưởng tạm thời

Theo nhà kinh tế trưởng thị trường Mỹ của Bloomberg Economics, Anna Wong, chi tiêu tăng lên trong quý trước cũng có thể bắt nguồn từ các chuyến lưu diễn của ca sĩ Taylor Swift và Beyoncé cũng như các bộ phim bom tấn mùa hè “Barbie” và “Oppenheimer”. Những khoản chi tiêu trên sẽ không trở lại trong quý này.

Yelena Shulyatyeva, nhà kinh tế cấp cao thị trường Mỹ tại BNP Paribas, cho biết: “Chúng tôi nghĩ rằng đó chỉ là sự thúc đẩy tạm thời.”

Nhập khẩu được dự báo giảm và tồn kho tăng trong quý trước, hai diễn biến mà các nhà kinh tế cho rằng rất bất ngờ do nhu cầu tiêu dùng tăng mạnh và do đó khó có thể lặp lại trong ba tháng cuối năm 2023.

Một số nhà kinh tế cho rằng nhà ở đã bổ sung vào GDP quý trước sau hơn hai năm trở thành lực cản. Tuy nhiên, đà tăng gần đây của lãi suất thế chấp do lợi suất trái phiếu chính phủ tăng cao có nguy cơ dập tắt đà phục hồi trong đầu tư nhà ở.

Nền kinh tế cũng sẽ phải đối mặt với một số sóng gió mới trong quý này, bao gồm việc nối lại thanh toán vay sinh viên sau khi tạm dừng đại dịch và cuộc đình công của công nhân ô tô. Những rủi ro khác bao gồm khả năng chính phủ đóng cửa vào tháng tới và nguy cơ xung đột lan rộng tại Trung Đông.

Nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của Moody's Analytics cho biết ông kỳ vọng tăng trưởng sẽ chậm lại khoảng 1% trong quý IV sau khi đạt mức 3.8% trong quý thứ III.

Nếu tính trung bình thì “nửa cuối năm 2023 sẽ tốt đẹp, gần hơn với tiềm năng của nền kinh tế và phù hợp hơn nhiều với tỷ lệ thất nghiệp gần như ổn định”. Điều đó sẽ thoải mái hơn cho Fed, ông Zandi nói.