Thế giới đã sẵn sàng cho sự trở lại của Donald Trump

Thế giới đã sẵn sàng cho sự trở lại của Donald Trump

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

07:13 11/11/2024

Nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của Donald Trump đã tạo nên một làn sóng hỗn loạn và hoang mang trên toàn cầu. Nhiều quốc gia không biết phải đối phó với vị tân Tổng thống này như thế nào. Cho đến tận bây giờ, nhiều nước vẫn còn lo ngại rằng ông sẽ thể hiện thiện cảm với các nhà lãnh đạo độc tài như Vladimir Putin và Tập Cận Bình nhiều hơn là với những đồng minh thân cận của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên là đối với nhiều quốc gia, khả năng Trump tái đắc cử không phải là một viễn cảnh đáng lo ngại như nhiều người vẫn tưởng. Từ các cường quốc như Ấn Độ, đến Thổ Nhĩ Kỳ và Indonesia, họ đều tự tin có thể vượt qua mọi thách thức - thậm chí còn kỳ vọng sẽ thu được nhiều lợi ích hơn từ quan hệ với Hoa Kỳ so với thời kỳ dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Joe Biden.

Nhưng phải chăng đây là một suy nghĩ quá đỗi ngây thơ? Trump vốn nổi tiếng với tính cách thất thường khó đoán. Minh chứng rõ ràng là trong thời gian tại vị, ông đã nhiều lần công khai cáo buộc Ấn Độ lợi dụng Hoa Kỳ, đặc biệt là việc liên tục chỉ trích nước này áp đặt thuế cao đối với dòng xe môtô Harley-Davidson. (Không phải ngẫu nhiên khi Harley được lắp ráp tại Wisconsin và Pennsylvania - hai bang có tính quyết định trong cuộc bầu cử.) Mới đây, ông còn một lần nữa gay gắt chỉ trích Ấn Độ là một "kẻ lạm dụng nghiêm trọng" trong hệ thống thương mại toàn cầu.

Mặc dù vậy, khi đi sâu phân tích những xung đột này, ta có thể nhận thấy những điều hết sức thú vị. Thời điểm đó, dù giới lãnh đạo Ấn Độ đang có nhiều bất đồng sâu sắc với Hoa Kỳ về nhiều vấn đề - từ các lệnh trừng phạt Iran cho đến kế hoạch mua sắm hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga - thì những mối quan tâm của Trump lại đơn giản hơn nhiều: Ấn Độ đã khéo léo xoa dịu ông chỉ bằng một động thái đơn giản là cắt giảm thuế cho những chiếc môtô đang gây tranh cãi.

Trái ngược hoàn toàn, Biden, cũng như phần lớn các vị Tổng thống Hoa Kỳ tiền nhiệm, lại nhìn nhận quan hệ đối tác với các quốc gia như Ấn Độ dưới lăng kính các giá trị chung. Trong quan điểm của ông, các quốc gia dân chủ có sứ mệnh thiêng liêng là phải ủng hộ và củng cố trật tự quốc tế dựa trên luật lệ. Nếu bất kỳ bên nào phá vỡ niềm tin này, dù là bằng việc lách lệnh trừng phạt hay bị cáo buộc gian lận thương mại, đều sẽ làm suy yếu nền tảng và nhiệt huyết đang thúc đẩy mối quan hệ song phương.

Khi tầm nhìn hướng đến một tương lai mà Ấn Độ và Hoa Kỳ ngày càng gắn kết sâu rộng trong mọi lĩnh vực - tương tự như mối quan hệ Mỹ-Âu - thì bất cứ dấu hiệu rạn nứt nào giữa hai cường quốc này đều có thể gây tê liệt toàn bộ quan hệ đối tác. Chính vì vậy, không có gì đáng ngạc nhiên khi trong suốt nhiệm kỳ của Biden, nhiều nhân vật có ảnh hưởng tại Mỹ đã bày tỏ lo ngại rằng chiến lược xoay trục sang Ấn Độ là một "nước cờ sai lầm". Về phía Ấn Độ, họ cảm thấy bất mãn trước áp lực phải điều chỉnh các giá trị của mình cho phù hợp với Mỹ để được công nhận là đối tác đáng tin cậy.

Đặc biệt hơn, chính quyền Biden còn phải đối mặt với những cáo buộc về tính thiếu trung thực trong chính sách. Khi mới đắc cử, ông đã không tiếc lời về việc hợp tác với các nền dân chủ đồng chí hướng và khôi phục sinh khí cho các thể chế đa phương. Thế nhưng sau đó, Nhà Trắng lại đột ngột gạt bỏ các thỏa thuận thương mại mới và để mặc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) trong tình trạng bất lực trước các tranh chấp thương mại quốc tế.

Dưới thời Trump, khẩu hiệu "Nước Mỹ trên hết" chỉ đơn thuần là một câu khẩu hiệu với cách thực thi thiếu nhất quán và kém hiệu quả. Ngược lại, dưới thời Biden, tư tưởng "chính sách đối ngoại vì tầng lớp trung lưu" lại biến thành một học thuyết bảo hộ cứng nhắc, khiến các đối tác của Hoa Kỳ từ châu Á đến châu Âu phải vật vã tìm đường tiếp cận "Pháo đài Mỹ" vốn giờ đây đã trở nên khép kín.

Theo nhận định của giới quan sát, thời Trump ít nhất vẫn còn dư địa cho sự thỏa hiệp và đối thoại. Các quan chức New Delhi tự tin rằng họ có thể đáp ứng được những kỳ vọng của vị Tân Tổng thống này, bất kể đó là nhu cầu chính trị hay cá nhân. Minh chứng là Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã từng đồng hành cùng Trump trong các chiến dịch vận động tranh cử; và đáng chú ý hơn, theo các báo cáo, tập đoàn của Trump có nhiều dự án đầu tư được hoạch định tại Ấn Độ hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới.

Đối với Ấn Độ - một quốc gia vốn nhạy cảm trước những chỉ trích về sự suy yếu của các thể chế dân chủ - việc đón chào một Tổng thống Mỹ ít quan tâm đến những vấn đề này là điều dễ hiểu. Họ không đơn độc trong suy nghĩ này. Các nhà lãnh đạo như Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cũng tự định vị mình - tương tự Trump - là những người bảo vệ giá trị truyền thống trước làn sóng tự do hóa và là người đấu tranh vì lợi ích quốc gia trong một trật tự thế giới đầy biến động. Bằng cách ưu tiên đàm phán về lợi ích thực tế thay vì những bài giảng về chủ nghĩa phi tự do, vị Tổng thống sắp nhậm chức thậm chí có thể mở rộng bản đồ các quốc gia sẵn sàng hợp tác với Washington trong những lĩnh vực cụ thể.

Tuy nhiên, để thích nghi với thế giới ngày càng thiên về lợi ích này, mỗi quốc gia cần xác định rõ những gì họ có thể mang đến bàn đàm phán. Ví dụ, Ấn Độ có thể phải đưa ra những cam kết an ninh cụ thể hơn và đồng ý tăng cường mua sắm vũ khí từ Mỹ. Về phía châu Âu, họ chắc chắn sẽ phải gánh vác nhiều trách nhiệm hơn trong việc tự bảo vệ mình và thể hiện sự linh hoạt trong các quy định. Tuy nhiên, khác với năm 2016, có rất ít quốc gia cảm thấy cần phải lo lắng quá mức ở thời điểm hiện tại.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Các chỉ số chứng khoán Mỹ tăng vọt sau chuỗi dữ liệu kinh tế tích cực - Thị trường Goldilocks trở lại, kịch bản cắt giảm lãi suất lùi xa

Các chỉ số chứng khoán Mỹ tăng vọt sau chuỗi dữ liệu kinh tế tích cực - Thị trường Goldilocks trở lại, kịch bản cắt giảm lãi suất lùi xa

Thị trường chứng khoán Mỹ đang ăn mừng nhờ sự kết hợp của lợi nhuận doanh nghiệp vượt kỳ vọng và dữ liệu kinh tế tích cực, đẩy S&P 500 và Nasdaq liên tục lập đỉnh mới trong năm 2025. Bất chấp những lo ngại về chính trị và lãi suất, tâm lý nhà đầu tư vẫn lạc quan nhờ tăng trưởng tiêu dùng mạnh mẽ và niềm tin vào sự kiên cường của nền kinh tế Mỹ.
Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Nhật Bản chạm đỉnh: Động lực nào đang thúc đẩy xu hướng tăng?

Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Nhật Bản chạm đỉnh: Động lực nào đang thúc đẩy xu hướng tăng?

Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm đã tăng vọt lên mức cao nhất kể từ năm 2008, phản ánh kỳ vọng về chính sách tài khóa mở rộng sau bầu cử, khả năng cắt giảm thuế tiêu dùng và căng thẳng thương mại leo thang với Hoa Kỳ. Khi bất ổn chính trị gia tăng trước thềm cuộc bầu cử Thượng viện ngày 20/7, nhà đầu tư đang chuẩn bị cho khả năng phát hành nợ gia tăng và sự thay đổi trong định hướng tài khóa kéo dài nhiều thập kỷ của Nhật Bản.
Trump tiếp tục chỉ trích Chủ tịch Fed Powell, để ngỏ khả năng sa thải giữa lo ngại về tính độc lập của ngân hàng trung ương

Trump tiếp tục chỉ trích Chủ tịch Fed Powell, để ngỏ khả năng sa thải giữa lo ngại về tính độc lập của ngân hàng trung ương

Tổng thống Donald Trump cho biết ông không có kế hoạch sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell, dù vẫn để ngỏ khả năng này. Ông tiếp tục chỉ trích Powell vì không hạ lãi suất và đề cập đến dự án cải tạo trụ sở Fed như một lý do có thể dẫn đến thay đổi nhân sự. Các chuyên gia và nghị sĩ cảnh báo việc can thiệp vào Fed có thể đe dọa tính độc lập của ngân hàng trung ương và gây bất ổn thị trường.
Thị trường chao đảo theo trò chơi quyền lực từ Washington - Số phận của Powell sẽ ra sao?

Thị trường chao đảo theo trò chơi quyền lực từ Washington - Số phận của Powell sẽ ra sao?

Thị trường chứng khoán khởi đầu phiên với tâm lý căng thẳng sau khi có tin Trump không chỉ cân nhắc việc sa thải Powell mà còn được cho là đã chuẩn bị sẵn thư sa thải. Ngay sau đó, Tổng thống "lật kèo", bất ngờ khẳng định chưa có kế hoạch cụ thể nào nhằm thay Powell. Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của tác giả Stephen Innes.
Tâm lý nhà sản xuất Nhật Bản cải thiện trong tháng 7 bất chấp lo ngại về thuế quan

Tâm lý nhà sản xuất Nhật Bản cải thiện trong tháng 7 bất chấp lo ngại về thuế quan

Tâm lý kinh doanh của các nhà sản xuất Nhật Bản đã cải thiện nhẹ trong tháng 7, được thúc đẩy bởi dấu hiệu phục hồi trong ngành bán dẫn. Tuy nhiên, những lo ngại về thuế quan từ Mỹ và xuất khẩu sụt giảm vẫn gây áp lực lên các lĩnh vực chủ chốt như ô tô. Trong khi đó, ngành dịch vụ cho thấy sự phân hóa rõ rệt, phản ánh môi trường kinh tế còn nhiều bất định.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ