Thực hư về tin đồn Ả Rập Saudi huỷ bỏ thoả thuận petrodollar

Thực hư về tin đồn Ả Rập Saudi huỷ bỏ thoả thuận petrodollar

Đặng Thùy Linh

Đặng Thùy Linh

Junior Analyst

09:23 18/06/2024

Tuần trước, một số báo cáo cho rằng thỏa thuận petrodollar giữa Mỹ và Saudi đã bị huỷ bỏ và dự đoán Ả Rập Saudi sẽ bán dầu trên thị trường quốc tế bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau, bao gồm cả đồng nhân dân tệ của Trung Quốc.

Tuy nhiên, những thông tin này có phần không chính xác: Ả Rập Saudi đã giao dịch bằng các loại tiền tệ khác ngoài USD trong nhiều thập kỷ, và chưa từng có một hiệp ước chính thức nào (với ngày hết hiệu lực cụ thể) chi phối thỏa thuận không chính thức vốn được gọi là "hệ thống petrodollar".

Nhưng bất chấp sai sót, những thông tin này cho thấy một xu hướng thực tế: Ả Rập Saudi đang dần giảm sự phụ thuộc vào Hoa Kỳ. Rất có thể phản ánh việc gia nhập khối BRICS mở rộng gần đây, nước này đang có xu hướng thanh toán các giao dịch dầu mỏ bằng nhiều loại tiền tệ khác ngoài đồng USD. Do sự liên minh ngày càng chặt chẽ giữa Hoa Kỳ và Tây Âu, cùng những nỗ lực nhằm thoát khỏi sự phụ thuộc vào xuất khẩu năng lượng, Ả Rập Saudi đã tăng cường các hoạt động kinh tế và ngoại giao với Trung Quốc, Iran, Nga - những quốc gia được xem là đối thủ chính của Hoa Kỳ trên thị trường quốc tế. Những động thái gần đây hướng tới việc chấp nhận các loại tiền tệ khác ngoài USD phản ánh sự thay đổi địa chính trị rộng lớn hơn nhằm khỏi khỏi sự thống trị của Hoa Kỳ.

Hệ thống petrodollar, được hình thành vào những năm 1970, là một thỏa thuận không chính thức, trong đó Ả Rập Saudi đồng ý bán dầu độc quyền bằng USD để đổi lấy sự bảo vệ của quân đội Hoa Kỳ và đầu tư của Mỹ vào TPCP Hoa Kỳ. Ngay sau sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods năm 1971, thỏa thuận này đã củng cố giá trị của đồng USD và đảm bảo sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ả Rập Saudi. Nó cũng đảm bảo nhu cầu tương đối ổn định đối với TPCP Hoa Kỳ, một khoản lợi nhuận bất ngờ mà sau 5 thập kỷ đã trở thành một gánh nặng khổng lồ.

Tuy nhiên, một vài thay đổi về chính sách gần đây cho thấy sự rời bỏ khuôn khổ trước đây.

Vào tháng 1/2023, Bộ trưởng tài chính Ả Rập Saudi đã công bố về khả năng thực hiện giao dịch bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau. Tiếp theo đó là việc tăng cường nhập khẩu dầu từ Nga và thiết lập thỏa thuận hoán đổi tiền tệ theo tỷ giá hối đoái ấn định với Trung Quốc. Đây là những điều chỉnh trong chiến lược, khi Ả Rập Saudi tìm cách xây dựng mối quan hệ linh hoạt với các cường quốc trong khu vực và trên toàn cầu - đang nổi lên ngoài phạm vi ảnh hưởng của Mỹ.

Bỏ qua những thông tin phóng đại và sai lệch, quan hệ Mỹ-Saudi đang suy yếu chỉ là một ví dụ trong xu hướng ngày càng thịnh hành về tầm ảnh hưởng đang giảm sút của Mỹ trên thị trường tiền tệ toàn cầu và tài chính quốc tế. Sự thay đổi này phản ánh việc "vũ khí hóa" đồng USD vào đầu năm 2022 và hàng loạt các chính sách của Mỹ đang khiến đồng USD trở nên kém hấp dẫn hơn. Chắc chắn, tác động của những thay đổi này sẽ không thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được ngay lập tức.

Tuy nhiên, những diễn biến đang nổi lên với tốc độ ngày càng nhanh cho thấy sự suy giảm về khả năng kiểm soát và vai trò của Mỹ trong các vấn đề tài chính và địa chính trị toàn cầu.

Zerohedge

Broker listing

Cùng chuyên mục

Dù phải trải qua nhiều biến động, thị trường Mỹ có vẻ vẫn vững vàng
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Dù phải trải qua nhiều biến động, thị trường Mỹ có vẻ vẫn vững vàng

Dù thế giới đang đầy biến động với các chính sách khó lường từ chính quyền Trump, căng thẳng địa chính trị và lo ngại về thâm hụt ngân sách Mỹ, thị trường chứng khoán Mỹ vẫn tiếp tục đi lên. Nhiều người dự báo "chu kỳ u ám" sẽ sớm ập đến, nhưng nhà đầu tư cá nhân, doanh nghiệp Mỹ và làn sóng AI lại đang giúp Phố Wall giữ vững niềm tin và đà tăng trưởng.
"Chủ tịch Fed ngầm" - Nước đi mới của Trump liệu có khôn ngoan?

"Chủ tịch Fed ngầm" - Nước đi mới của Trump liệu có khôn ngoan?

Sự thất vọng ngày càng lớn của cựu Tổng thống Donald Trump đối với Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell có thể thúc đẩy một động thái chưa từng có tiền lệ: công bố sớm người kế nhiệm Powell. Mặc dù nhiệm kỳ hiện tại của Powell còn đến tháng 5 năm 2026 mới kết thúc, Trump được cho là có thể đưa ra đề cử từ trước thời hạn.
Sản xuất Trung Quốc cải thiện nhẹ sau thỏa thuận thương mại, nhưng áp lực nội địa vẫn lớn

Sản xuất Trung Quốc cải thiện nhẹ sau thỏa thuận thương mại, nhưng áp lực nội địa vẫn lớn

Hoạt động nhà máy tại Trung Quốc tăng tháng thứ hai liên tiếp nhờ xuất khẩu phục hồi sau khi Bắc Kinh và Washington đạt thỏa thuận ngừng chiến thuế quan. Tuy nhiên, nhu cầu nội địa yếu và triển vọng thương mại bất ổn tiếp tục gây sức ép lên tăng trưởng và thị trường lao động.
Giảm lãi suất: Các nhà giao dịch đi trước người kế nhiệm Powell

Giảm lãi suất: Các nhà giao dịch đi trước người kế nhiệm Powell

Thị trường hiện không chỉ chạy trước Fed—mà còn chạy trước cả người kế nhiệm của Fed. Hợp đồng tương lai đang phản ánh một chu kỳ nới lỏng hậu-Powell, khi các nhà giao dịch đặt cược vào ít nhất năm lần cắt giảm lãi suất trước cuối năm 2026—tăng so với bốn lần chỉ cách đây một tháng. Động lực chính không đến từ lạm phát, mà là áp lực chính trị ngày càng gia tăng lên Powell.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ