Tình trạng giá dầu thô tăng vọt có thể là trở ngại mới nhất đối với nền kinh tế toàn cầu

Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Đối với một nền kinh tế toàn cầu đã bị ảnh hưởng bởi căng thẳng thương mại suốt cả năm, giá năng lượng thấp là một trong số ít điểm tích cực. Nếu đợt tăng giá dầu sau khi Israel thực hiện các cuộc không kích vào các mục tiêu ở Iran được duy trì, kinh tế toàn cầu sẽ còn khó khăn gấp bội.

Giá dầu đã tăng tới 13% sau cuộc tấn công. JPMorgan trước đây đã cảnh báo giá dầu có thể tăng vọt lên 130 USD một thùng trong “kịch bản nghiêm trọng” là phong tỏa dòng chảy qua Eo biển Hormuz hoặc một cuộc xung đột lớn ở Trung Đông.
“Việc này thực sự đến vào thời điểm không may cho nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt khi sự bất ổn và tính chất hỗn loạn mà chúng ta đang đối mặt từ lập trường bảo hộ của Mỹ đã gia tăng,” Katrina Ell, người đứng đầu bộ phận kinh tế khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Moody’s Analytics, cho biết.
Các nhà phân tích của Bloomberg Economics Jennifer Welch, Adam Farrar và nhà kinh tế Tom Orlik cho biết: "Đối với Mỹ, việc giá dầu tăng đáng kể và kéo dài sẽ làm gia tăng áp lực lạm phát từ các mức thuế của Tổng thống Donald Trump."
Trong một báo cáo riêng, Orlik và Kinh tế trưởng Mỹ Anna Wong đã tính toán xem việc giá dầu tăng vọt sẽ có ý nghĩa gì đối với nền kinh tế Mỹ. Họ nhận thấy việc giá dầu Brent tăng lên 100 USD một thùng sẽ dẫn đến mức tăng 17% đối với tất cả các loại giá xăng ở Mỹ, tương ứng với mức tăng từ 3.25 USD một gallon lên 4.2 USD một gallon. Họ ước tính điều đó sẽ làm tăng 0.6 điểm phần trăm vào CPI tổng thể, đẩy mức thay đổi CPI hàng năm lên 3.2% vào tháng 6.
Các ngân hàng trung ương của Mỹ, Vương quốc Anh, Thụy Điển, Thụy Sĩ và Nhật Bản sẽ có những cuộc họp chính sách vào tuần tới.
Họ có thể sẽ thừa nhận những sự bất ổn gia tăng nhưng sẽ có xu hướng bỏ qua tác động của giá dầu cao hơn từ cuộc tấn công hôm nay, Diana Mousina, Phó kinh tế trưởng tại AMP Ltd. có trụ sở tại Sydney, cho biết.
“Tôi không nghĩ rằng sự biến động của giá dầu sẽ đủ để khiên các ngân hàng thay đổi quỹ đạo lãi suất,” cô nói. “Đó chỉ là một lớp biến động khác trên thị trường.”
Trong trường hợp xung đột kéo dài, việc gián đoạn vận chuyển qua Eo biển Hormuz cũng sẽ có tác động đáng kể đến thị trường khí tự nhiên hóa lỏng toàn cầu. Qatar, chiếm khoảng 20% thương mại LNG toàn cầu, sử dụng tuyến đường này để xuất khẩu và không có lối đi thay thế. Điều đó sẽ khiến thị trường LNG toàn cầu trở nên cực kỳ khan hiếm, đẩy giá khí đốt châu Âu tăng đáng kể.
“Khả năng xung đột leo thang hơn nữa đang ở mức cao,” Prashant Newnaha, chiến lược gia APAC tại TD Securities, cho biết.
Mặc dù các nhà đầu tư có thể lo ngại rằng nguồn cung có thể bị gián đoạn nếu xung đột leo thang, các thành viên OPEC+ vẫn có nguồn công suất dự phòng dồi dào có thể được kích hoạt. Ngoài ra, Cơ quan Năng lượng Quốc tế có thể chọn phối hợp giải phóng kho dự trữ khẩn cấp để cố gắng hạ nhiệt giá cả.
Trong trường hợp giá tăng kéo dài, các thị trường mới nổi nhập khẩu dầu suy yếu nhất ở Châu Á sẽ bao gồm Ấn Độ, Philippines, Thái Lan và Việt Nam do thâm hụt thương mại lớn so với GDP. Nhật Bản, Ý, Pháp, Đức và Vương quốc Anh nằm trong số các nền kinh tế phát triển có thâm hụt thương mại cao, theo một báo cáo tháng 12 năm 2024 từ S&P Global Ratings.
Bloomberg