Trump và phong trào Maga không còn là một

Trump và phong trào Maga không còn là một

Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

10:41 17/07/2025

Donald Trump và phong trào Maga đang dần tách rời nhau. Những bất đồng về Iran, Ukraine và các thuyết âm mưu cho thấy ông không còn đại diện trọn vẹn cho niềm tin của chính những người từng ủng hộ mình.

Khi Donald Trump ném bom Iran vào tháng trước, những nhân vật như Tucker Carlson và Steve Bannon đã nổi giận. Một tổng thống từng chỉ trích các cuộc phiêu lưu (sai lầm) của Mỹ ở Trung Đông nay lại có nguy cơ khơi mào thêm một cuộc chiến nữa – hành động không khác gì Tổng thống Bush thứ ba, chứ không phải người theo chủ nghĩa "Nước Mỹ trên hết" mà họ từng kỳ vọng.

Một rạn nứt khác trong phong trào cũng đang hình thành xoay quanh vụ Jeffrey Epstein. Một số người trong thế giới Maga tin rằng kẻ phạm tội tình dục này – người đã tự sát năm 2019 – nắm giữ các bí mật đen tối của giới tinh hoa và vì thế bị thủ tiêu. Sau nhiều năm khơi dậy những thuyết âm mưu như vậy, Trump lại phát hành một bản ghi nhớ phủ nhận chúng. Giờ ông muốn mọi người bỏ qua chuyện này. Nhưng vì các tín đồ Maga tin chắc rằng có một tầng lớp tinh hoa ngạo mạn, vị kỷ và đứng trên pháp luật (bạn có nghĩ đến ai không?), họ sẽ không nghe theo.

Thậm chí, chưa chắc hai mâu thuẫn trên đã là lớn nhất trong mùa hè này. Trump dường như đang dần ủng hộ Ukraine và NATO, đồng thời chỉ trích Vladimir Putin. Những người ngưỡng mộ Điện Kremlin trong cánh hữu Mỹ chắc hẳn đang bối rối không hiểu chuyện gì đã xảy ra với người từng bất ngờ "hỏi xoáy" Zelenskyy ngay trong Phòng Bầu dục vài tháng trước.

Tất nhiên, những mâu thuẫn này rồi sẽ qua. Nhưng mỗi lần như thế lại hé lộ một sự thật quan trọng: Trump và Maga không còn là một. Phong trào của ông – từ giới trí thức, nhà tài trợ đến những người hoạt động tích cực trên mạng – mang những niềm tin mãnh liệt. Trong khi đó, Trump thì không. Ngoài niềm tin lâu đời rằng thâm hụt tài khoản vãng lai với quốc gia khác là một dạng “thua cuộc”, ông chẳng có triết lý rõ ràng nào cả.

Dù vậy, điều này chưa gây nguy hiểm trực tiếp cho Trump. Ông vẫn có thể che giấu những khác biệt này nhờ vào sự lôi cuốn cá nhân, các chiến thắng bầu cử và việc thực hiện những ưu tiên chính của Maga (như hoài nghi vaccine hay cổ vũ những phương pháp y tế phản khoa học mà bản thân ông thực sự chẳng tin). Những điều đó đủ bảo vệ ông khỏi sự bất đồng nội bộ nghiêm trọng ít nhất đến cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2026, hoặc cho đến khi ông mãn nhiệm vào năm 2029. Carlson và Bannon không đại diện cho các nhà lập pháp, quan chức hành pháp hay các trung tâm quyền lực khác của đảng Cộng hòa.

Dù vậy, giờ đây ta có thể hình dung tương lai của cánh hữu Mỹ: trừ khi đảng Cộng hòa tìm ra một phiên bản khác của Trump – người có thể vượt qua mọi sự hoài nghi về mặt lý tưởng nhờ ánh hào quang cá nhân – thì lãnh đạo kế tiếp sẽ phải gắn bó chặt hơn với phong trào Maga. Tức là, sẽ mang màu sắc Thiên Chúa giáo cực đoan hơn, dân tộc chủ nghĩa hơn và hoang tưởng hơn. Những người cánh hữu cực đoan có thể chấp nhận "nửa ổ bánh mì" từ Trump vì ông bù lại bằng sức hút và vai trò thủ lĩnh bộ tộc. Nhưng JD Vance thì không thể đem lại điều đó. Các bài kiểm tra lý tưởng – thậm chí cả về tính cách – mà Trump từng được miễn, sẽ có thể quay trở lại.

Nói cách khác, ta phải chấp nhận rằng Trump có thể là một yếu tố giảm nhiệt trong phong trào, vốn sẽ trở nên giáo điều hơn nhiều sau khi ông rút lui. Trump tiếp cận thế giới qua các mối quan hệ cá nhân – dễ thay đổi – chứ không phải qua những ý tưởng – thường cứng nhắc.

Lấy chính sách Ukraine làm ví dụ. Rất có thể Trump mềm mỏng với Putin vì ông thích được tâng bốc và thấy bực bội khi Mỹ phải chi tiền để bảo vệ châu Âu. Điều này dĩ nhiên là tệ, nhưng ít ra nó không mang tính giáo điều. Trong khi đó, nhiều người Maga ủng hộ Putin vì tin rằng Nga là tuyến đầu của thế giới Cơ đốc giáo, chống lại Hồi giáo, chủ nghĩa cộng sản Trung Quốc thế tục, hoặc kẻ thù "thức tỉnh" (woke) trong lòng nước Mỹ. Vì quan điểm của Trump mang tính thực dụng nên có thể bị lay chuyển, như ta đang chứng kiến. (Ngay cả khi bạn tin rằng ông làm vậy vì bị Nga nắm thóp thì lập luận này vẫn đúng.) Còn đối với một tổng thống như Vance hay Carlson, không rõ điều gì có thể khiến họ chuyển hướng sang ủng hộ Ukraine.

Một phong trào tôn sùng cá nhân vẫn còn đỡ hơn một phong trào tôn sùng ý thức hệ. Trong suốt một thập kỷ, bảo thủ Mỹ là bất cứ thứ gì Trump nói nó là. Nhờ đó, người ta có thể vừa coi Trung Quốc là mối đe dọa lớn nhất thế kỷ, vừa ngưỡng mộ Viktor Orbán – bạn thân của Bắc Kinh tại châu Âu; phản đối vaccine nhưng lại ủng hộ tổng thống từng giám sát việc phát triển vaccine; coi Ukraine là chuyện của người khác nhưng lại xem Iran là lợi ích cốt lõi của Mỹ. Đó là một mớ hỗn độn về mặt lý luận – nhưng có thể vẫn tốt hơn chủ nghĩa giáo điều cứng nhắc.

Ngay từ đầu, đó đã là một cuộc hôn nhân kỳ lạ: một kẻ phóng túng như Trump và những người bảo thủ cực đoan đạo mạo. Trump chẳng hề quan tâm đến số phận của “nền văn minh phương Tây” hay những lý tưởng to tát. Ông cũng không phải một người diều hâu với Trung Quốc: mối bận tâm của ông là số liệu thương mại song phương, chứ không phải chiến lược lớn hay xung đột giá trị. Còn về tôn giáo, chúng ta không thể biết đời sống nội tâm của người khác – nhưng thôi nào, ai cũng hiểu rồi.

Dự đoán thế này: đến thập niên 2030, phong trào bảo thủ sẽ coi Trump là một kẻ phản bội và nhượng bộ, giống như họ từng nhìn George W. Bush là mềm yếu với Trung Quốc, hay Reagan là quá ngây thơ với tự do thương mại. Các ứng viên tương lai sẽ phải cam kết làm thế nào để xóa bỏ những di sản "chỉ mang danh Cộng hòa" của Trump.

Và đây là một niềm an ủi nhỏ nhoi dành cho giới tự do đang kinh hoàng theo dõi: một đảng Cộng hòa ít Trump và nhiều Maga hơn có thể sẽ kém thành công hơn với cử tri. Trump có một loại "miễn dịch phản cảm" đặc biệt. Ông có thể mang lập trường cực hữu mà không khiến đa số cử tri thấy ông kỳ dị hay thấp kém. Ông cũng biết lúc nào nên kiềm chế phong trào: sau khi quyền phá thai liên bang bị bãi bỏ, ông không đụng đến hôn nhân đồng giới. Một tương lai nơi người ta xem Trump là người ôn hòa tương đối – khó nói đó là điều để các nhà tự do e sợ hay thầm mong xảy ra.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ