Trong chuyến đi do chính phủ tổ chức vào tháng này đến Giang Tô và Chiết Giang, hai tỉnh giàu có nhất của Trung Quốc – nơi sản sinh ra công ty AI nổi tiếng DeepSeek, các nhà chức trách đã sắp xếp một loạt giám đốc điều hành từ các công ty công nghệ để gặp gỡ các nhà báo từ Bloomberg News và các cơ quan truyền thông khác. Thông điệp cuối cùng là sự thách thức: ngành công nghệ của Trung Quốc đang hướng tới thống trị thế giới bất chấp các hạn chế từ Mỹ.

Hãy lấy ví dụ về Magiclab Robotics Technology, một công ty ở thành phố Tô Châu phía đông, được thành lập cách đây chưa đầy một năm. Chủ tịch của công ty, Ngô Trường Chinh, cho biết họ đã tự phát triển hơn 90% các bộ phận được sử dụng để chế tạo robot hình người. Phần còn lại bao gồm các chất bán dẫn và đơn vị điều khiển vi mô được mua trong nước và từ nước ngoài, ông nói thêm rằng họ không sử dụng chip của Mỹ.

“Trung Quốc không có nhiều điểm yếu trong ngành công nghiệp này,” ông Ngô nói khi trình diễn một robot kích thước người thật được thiết kế cho các nhà máy. Ông xem nhẹ lệnh cấm gần đây của Trump đối với các công ty Mỹ xuất khẩu phần mềm thiết kế chất bán dẫn sang Trung Quốc, nói rằng robot của ông chỉ cần “chip tiêu chuẩn.”

Các doanh nhân khác nhấn mạnh sự tự lực cánh sinh trong chuyến đi kéo dài 5 ngày với các công ty thuộc nhiều lĩnh vực từ dược phẩm sinh học, robot hình người, AI đến ô tô – tất cả đều là những ngành quan trọng đối với tham vọng sản xuất của Chủ tịch Tập Cận Bình. Nhiều người trong giới kinh doanh Trung Quốc đã tập hợp xung quanh chính phủ của ông Tập trước các mức thuế của Trump và các hạn chế xuất khẩu ngày càng mở rộng của Mỹ.

Việc tiếp cận với nhiều giám đốc điều hành cùng lúc thường là điều khó khăn đối với các nhà báo nước ngoài tại một quốc gia nơi việc tiếp cận truyền thông bị kiểm soát chặt chẽ và các quan chức công ty có thể ngại phát biểu tự do vì sợ bị trả đũa.

Chuyến đi này thể hiện mong muốn của Bắc Kinh trong việc thúc đẩy niềm tin của các nhà đầu tư toàn cầu vào nền kinh tế trị giá 19 nghìn tỷ USD của mình, vốn đang bị ảnh hưởng bởi sự sụp đổ của thị trường bất động sản, giảm phát và giờ đây là các mức thuế cao nhất trong một thế kỷ của Mỹ. Mặc dù bước đột phá bất ngờ về AI của DeepSeek vào đầu năm nay đã chứng minh rằng Trung Quốc có thể đổi mới với nguồn cung chip hạn chế, Bắc Kinh vẫn gặp khó khăn trong việc đuổi kịp Mỹ khi bị từ chối tiếp cận với các chất bán dẫn tiên tiến nhất của Nvidia Corp.

Trong chuyến đi dành cho báo chí, chính phủ Trung Quốc chủ yếu giới thiệu các công ty không yêu cầu chip cao cấp như AISpeech Co, công ty sản xuất các công cụ âm thanh và video được hỗ trợ bởi AI trong xe hơi. Đối với các công ty tiên phong trong các mô hình lái xe tự hành hoặc trí tuệ nhân tạo tổng quát – các hệ thống có khả năng nhận thức ở cấp độ con người – việc tiếp cận với các loại chip mới nhất có thể sẽ quan trọng hơn nhiều.

Tránh né các chủ đề nhạy cảm như trợ cấp nhà nước, tám giám đốc công nghệ phát biểu với các phóng viên trong suốt chuyến đi đã giảm thiểu tầm quan trọng của chiến dịch kéo dài nhiều năm của Mỹ nhằm kiềm chế sự phát triển công nghệ của Trung Quốc, nhấn mạnh sự tự lực ngày càng tăng của đất nước này.

Các giám đốc điều hành đã nói về cách họ tận dụng các lợi thế địa phương mà họ coi là không thể bị gián đoạn, từ nguồn nhân tài dồi dào đến các chuỗi cung ứng được bảo vệ khỏi thế giới bên ngoài.

Dư Khải, đồng sáng lập kiêm giám đốc khoa học của AISpeech, cho biết công ty đã tuyển dụng hơn 700 người tại các trung tâm nghiên cứu ở Bắc Kinh và Tô Châu, sau khi khởi đầu với chưa đến 10 người phát triển một thuật toán ở Cambridge. Công ty cũng đã thành lập một công ty con ở Thâm Quyến nhờ vị trí gần với sản xuất thiết bị thông minh và điều hành một đơn vị ở miền Nam Trung Quốc để sản xuất phần mềm cho các xe hơi được sản xuất bởi một đối tác chế tạo ô tô địa phương.

Minh họa cho mối quan ngại sâu sắc ở Bắc Kinh về các biện pháp kiểm soát công nghệ của Mỹ, ông Tập đã hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm của Trung Quốc trong những tháng gần đây nhằm tháo gỡ một số hạn chế xuất khẩu gần đây của Trump. Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết tuần trước rằng Mỹ và Trung Quốc đã ký một văn bản để chính thức hóa các điều khoản thương mại đạt được vào tháng trước tại Geneva, bao gồm cam kết từ Bắc Kinh về việc cung cấp đất hiếm được sử dụng trong mọi thứ từ tuabin gió đến máy bay phản lực.

Sức bền kinh tế của Trung Quốc là một chủ đề phổ biến trong chuyến đi bắt đầu từ Nam Kinh, một thành phố ở Giang Tô nơi các nhà nghiên cứu công bố số lượng bài báo khoa học gấp ba lần so với ở New York. Được đưa đi bằng hai chiếc xe buýt, hàng chục nhà báo đã đến Tô Châu và tỉnh Chiết Giang lân cận bằng tàu cao tốc, khi trọng tâm của các cuộc thảo luận chuyển nhiều hơn sang việc phát triển các công nghệ xanh.

Có tranh luận ở Trung Quốc về tầm quan trọng của việc tiếp cận các máy sản xuất chip hiện đại và các bộ tăng tốc AI tiên tiến nhất của Nvidia. Nhậm Chính Phi, người sáng lập Tập đoàn Công nghệ Huawei, gần đây cho biết các công ty Trung Quốc có thể áp dụng các phương pháp như xếp chồng chip để đạt được kết quả tương tự như các chất bán dẫn tiên tiến nhất. Bắc Kinh cũng chặn hầu hết các dịch vụ AI từ các đối thủ Mỹ, nghĩa là các công ty trong nước không phải cạnh tranh với các công ty dẫn đầu của Mỹ.

Trung Quốc phải thể hiện một sự “tự tin và đánh bóng hình ảnh” sau nhiều năm bị hạn chế công nghệ, theo Julian Mueller-Kaler, giám đốc Trung tâm Dự báo Chiến lược tại Stimson Center ở Washington. Ví dụ, các chip cao cấp cho các trung tâm dữ liệu AI có thể được thay thế bằng các mô hình kém hơn, với chi phí sử dụng nhiều năng lượng hơn, ông nói.

“Lý do Trung Quốc không thực sự trả đũa nhiều sau các hạn chế về chip cách đây vài năm là Bắc Kinh thực sự thích chúng, ở một mức độ nào đó,” ông nói. “Nó buộc các công ty Trung Quốc phải phát triển khả năng riêng của mình và giảm sự phụ thuộc vào công nghệ Mỹ – một mục tiêu chính trị mà các nhà ra quyết định Trung Quốc đã có từ lâu nhưng bị cản trở bởi thực tế kinh tế.”

Tuy nhiên, bất chấp sự khéo léo được thể hiện, ít công ty nào sẽ không bị ảnh hưởng bởi mối quan hệ ngày càng xấu đi với Mỹ. Một số giám đốc điều hành trong chuyến đi cho biết họ đang cảm nhận được nỗi đau khi chính sách America First của Trump tìm cách hạn chế đầu tư của Mỹ vào các lĩnh vực công nghệ cao của Trung Quốc.

“Tác động đến việc tài trợ là rất lớn,” Trương Kim Hoa, chủ tịch của IASO Biotechnology, công ty sản xuất một liệu pháp điều trị ung thư cứu mạng, nói. “Tôi bảo đội ngũ của mình ngừng hỏi khi nào mùa đông này kết thúc. Chúng ta phải coi mùa đông như cả bốn mùa và thích nghi với sự bất định kéo dài.”