Tổng quan

Sau khi lập đỉnh kỷ lục trên 3,500 USD/ounce hồi tháng 4, giá vàng đã bước vào giai đoạn đi ngang và tích lũy. Một số tín hiệu cho thấy tâm lý giảm giá đang bắt đầu xuất hiện trở lại trên thị trường.

Tuần trước, Citigroup đã hạ dự báo giá vàng, cho rằng kim loại quý này có thể giảm xuống dưới 3,000 USD vào cuối năm. Các chuyên gia của Citi lý giải rằng căng thẳng địa chính trị đang hạ nhiệt, làm giảm vai trò trú ẩn an toàn của vàng. Họ cũng tỏ ra lạc quan hơn về triển vọng kinh tế, với nhận định rằng khả năng tránh được suy thoái ngày càng rõ ràng, trong khi áp lực lạm phát có dấu hiệu được kiểm soát.

“Chúng tôi cho rằng nhu cầu đầu tư vào vàng sẽ yếu đi vào cuối năm 2025 và năm 2026, khi vị thế của Tổng thống Trump ngày càng mạnh mẽ và kỳ vọng vào tăng trưởng kinh tế Mỹ trở thành lực cản với vàng, nhất là khi cuộc bầu cử giữa kỳ đến gần.”

Tuy nhiên, phần lớn kỳ vọng tích cực này xoay quanh khả năng giải quyết chiến tranh thương mại. Các lo ngại về thuế quan trước đây từng đẩy kỳ vọng lạm phát tăng lên và gây bất an về suy thoái. Dù vậy, chưa có gì chắc chắn rằng việc dỡ bỏ thuế quan – nếu xảy ra – có thể giải quyết triệt để những lo ngại đó.

Bất chấp quan điểm giảm giá đang nổi lên, vẫn có ít nhất ba yếu tố kinh tế vĩ mô có khả năng tiếp tục hỗ trợ giá vàng trong trung và dài hạn:

1. Phi đô la hóa toàn cầu

Trên toàn cầu, đang có xu hướng ngày càng mạnh mẽ trong việc giảm phụ thuộc vào đồng USD trong dự trữ ngoại hối. Sự kết hợp giữa việc Mỹ sử dụng đồng đô la như một công cụ chính sách đối ngoại và lo ngại về tình hình tài khóa không bền vững của Washington đang khiến nhiều quốc gia tìm cách đa dạng hóa dự trữ.

Tỷ trọng đồng USD trong dự trữ toàn cầu tiếp tục giảm. Tính đến cuối năm 2024, USD chiếm 57.8% dự trữ toàn cầu – mức thấp nhất kể từ năm 1994, và giảm hơn 7% so với một thập kỷ trước. So với mức đỉnh 72% vào năm 2002, tỷ trọng này đã giảm đáng kể.

Trong khi USD giảm vai trò, vàng lại gia tăng ảnh hưởng. Kim loại quý này gần đây đã vượt qua đồng euro, trở thành tài sản dự trữ toàn cầu lớn thứ hai.

Xu hướng phi đô la hóa thể hiện rõ qua hoạt động mua vàng mạnh mẽ của các ngân hàng trung ương – nguồn lực chính đẩy giá vàng tăng gần đây. Trong ba năm liên tiếp, các ngân hàng trung ương đã mua hơn 1.000 tấn vàng mỗi năm. Năm 2023 ghi nhận lượng mua cao thứ ba trong lịch sử hiện đại, chỉ sau năm 2022 và một phần nhỏ so với 2024.

Để so sánh, từ 2010–2021, trung bình mỗi năm các ngân hàng trung ương chỉ mua khoảng 473 tấn vàng.

Chưa có dấu hiệu cho thấy xu hướng này sẽ dừng lại. Theo khảo sát mới nhất của Hội đồng Vàng Thế giới, 95% trong số 73 ngân hàng trung ương tin rằng lượng vàng dự trữ toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trong 12 tháng tới. Đáng chú ý, 43% cho biết chính họ sẽ tăng dự trữ vàng – một mức cao kỷ lục so với 29% năm ngoái.

Nếu xu hướng phi đô la hóa tiếp diễn, đây sẽ là trụ đỡ mạnh mẽ cho giá vàng trong thời gian tới.

2. Lạm phát vẫn âm ỉ

Dù lạm phát giá tiêu dùng – đo bằng CPI – đã giảm nhiệt, thì lạm phát theo nghĩa kinh tế học chuẩn (tăng cung tiền và tín dụng) vẫn đang gia tăng.

Trong thời kỳ đại dịch, cung tiền M2 đã tăng khoảng 6 nghìn tỷ USD khi Fed tung ra các gói kích thích lớn chưa từng có, góp phần tạo nên làn sóng lạm phát mạnh vào năm 2022.

Sau đó, Fed đã thắt chặt chính sách, khiến M2 giảm. Tuy nhiên, mức đáy đã thiết lập hơn một năm trước ở 20.6 nghìn tỷ USD, và từ đó đã phục hồi lên 21.86 nghìn tỷ USD vào tháng 4 – mức cao nhất kể từ giữa năm 2022 và tiệm cận mức đỉnh lịch sử.

Việc cung tiền tăng trở lại chắc chắn sẽ sớm phản ánh vào giá tiêu dùng và tài sản. Điều đó có nghĩa là nhu cầu phòng hộ lạm phát – đặc biệt với vàng – vẫn rất cần thiết.

Cần lưu ý rằng lạm phát không phải là sự bất ngờ. Đó là kết quả của chính sách. Fed không tìm cách chấm dứt lạm phát, mà chỉ muốn duy trì nó ở mức mà người dân ít để ý. Nhà đầu tư thông thái cần ý thức rõ điều này, ngay cả khi dữ liệu CPI tạm thời dễ chịu.

Rủi ro thực sự là Fed chưa hành động đủ mạnh để dập tắt lạm phát từ đầu – và điều đó sẽ sớm phản ánh trở lại.

3. Rủi ro suy thoái vẫn hiện hữu

Nhiều nhà phân tích tin rằng chỉ cần tháo gỡ căng thẳng thương mại, kinh tế Mỹ sẽ tránh được suy thoái. Nhưng thực tế cho thấy nền kinh tế vẫn chưa phải đối mặt với hậu quả của hơn một thập kỷ chính sách tiền tệ dễ dãi.

Sau khủng hoảng 2008, Fed giữ lãi suất thấp kỷ lục suốt hơn một thập kỷ, thổi phồng các bong bóng tài sản và tín dụng. Đến năm 2018, dấu hiệu sụp đổ đã lộ diện, buộc Fed phải hạ lãi suất và nới lỏng định lượng, ngay cả trước khi COVID-19 xảy ra.

Đại dịch chỉ là cái cớ để tăng gấp đôi các biện pháp kích thích, càng đẩy bong bóng lên cao. Nhưng mọi bong bóng đều có điểm vỡ. Và chúng ta vẫn chưa đến lúc đó.

Nền kinh tế hiện ngập trong nợ nần và các khoản đầu tư sai lệch – đó là một quả bong bóng đang tìm kiếm chiếc kim để nổ. Khi điều đó xảy ra, Fed gần như chắc chắn sẽ quay lại con đường cũ: hạ lãi suất về 0, in tiền và nới lỏng mạnh mẽ.

Khi đó, lạm phát sẽ quay trở lại, và vàng một lần nữa trở thành điểm tựa giá trị.

Vấn đề là Fed hiện đang rơi vào thế khó: họ cần giữ lãi suất cao để kiểm soát lạm phát, nhưng cũng cần cắt giảm để tránh suy thoái. Họ không thể làm cả hai.

Dù vàng có thể chịu áp lực điều chỉnh ngắn hạn, ba yếu tố trên củng cố kỳ vọng rằng kim loại quý này sẽ vẫn là một tài sản hấp dẫn trong trung và dài hạn.