Châu Âu đang nổi lên là tâm điểm mới của ngành tiền mã hóa toàn cầu nhờ khuôn khổ pháp lý Thị trường Tài sản Kỹ thuật số (MiCA), trong khi Mỹ — dù có sự ủng hộ công khai từ Tổng thống Donald Trump — vẫn loay hoay trong hỗn loạn pháp lý.

Konstantins Vasilenko, đồng sáng lập kiêm giám đốc phát triển kinh doanh tại nền tảng giao dịch Paybis, cho biết khối lượng giao dịch từ khách hàng tại Liên minh châu Âu đã tăng 70% trong quý I/2025, ngay sau khi MiCA có hiệu lực. Đáng chú ý, số lượng giao dịch không thay đổi nhiều, điều này phản ánh dòng tiền mới đến từ các nhà đầu tư với quy mô lớn hơn và chiến lược rõ ràng hơn.

Trái lại, hoạt động tại Mỹ lại đi theo chiều hướng ngược lại. Vasilenko cho biết giao dịch bán lẻ tại Mỹ đang giảm sút, trong khi người dùng châu Âu lại thực hiện các giao dịch lớn hơn và có chủ đích hơn. Các nền tảng khác cũng đang chứng kiến sự thay đổi tương tự: dữ liệu từ Kaiko cho thấy chỉ 18% khối lượng giao dịch giao ngay trên Coinbase đến từ nhà đầu tư nhỏ lẻ, giảm mạnh so với mức 40% vào năm 2021. Trên Robinhood, khối lượng giao dịch crypto trong quý đầu năm 2025 cũng giảm 35%.

“Thời điểm này thật sự không thể bỏ qua,” Vasilenko nhấn mạnh. “Cửa sổ cấp phép MiCA mở vào ngày 1/1/2025 và chỉ trong quý đó, khối lượng giao dịch từ EU của chúng tôi tăng vọt trong khi số lượng giao dịch giữ nguyên — cho thấy dòng vốn mới đến từ các nhà đầu tư nghiêm túc hơn.”

Nhiều công ty crypto lớn đã nhanh chóng thích nghi với bối cảnh pháp lý mới. OKX, Crypto.com và Bybit đều đã nhận được giấy phép hoạt động theo MiCA. Coinbase — nền tảng lớn của Mỹ — là cái tên mới nhất được cấp phép bởi Ủy ban Giám sát Khu vực Tài chính Luxembourg, cho phép họ tiếp cận thị trường toàn EU.

Một điểm then chốt giúp gia tăng niềm tin của nhà đầu tư châu Âu là khả năng “chuyển nhượng” giấy phép trong khối. Khi được cấp phép tại một quốc gia thành viên EU, công ty crypto có thể mở rộng hoạt động sang các nước còn lại mà không cần xin giấy phép riêng lẻ. Điều này đồng nghĩa với việc các quyền lợi và cơ chế bảo vệ pháp lý của người dùng được duy trì nhất quán trên toàn bộ khu vực.

MiCA cũng đặt ra tiêu chuẩn cao cho hoạt động stablecoin, yêu cầu dự trữ đầy đủ 1:1, kiểm toán độc lập và phân tách tài sản người dùng. Đồng thời, các quy định kiểu MiFID như tiết lộ rõ ràng, thời gian "làm nguội" và minh bạch phí giao dịch giúp giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư và nâng cao tính chuyên nghiệp của thị trường.

Trong khi đó, Mỹ vẫn mắc kẹt trong một môi trường pháp lý rối ren. Mặc dù Tổng thống Trump và nhiều quan chức trong chính quyền tỏ ra ủng hộ crypto, nhưng chưa có đạo luật toàn diện nào được thông qua ở cấp liên bang. Các quy định cấp tiểu bang chồng chéo, các vụ kiện chưa ngã ngũ của SEC và việc nhiều token hoặc sản phẩm staking bị gỡ bỏ bất ngờ khiến nhà đầu tư Mỹ lâm vào tình trạng thiếu chắc chắn. “Người dùng bình thường vẫn không thể biết liệu token họ đang nắm giữ hay sản phẩm họ đang sử dụng có còn tồn tại vào tháng sau hay không,” Vasilenko nói.

Tại châu Âu, Pháp nổi bật lên như một thị trường năng động hàng đầu. Theo Vasilenko, Paybis ghi nhận mức tăng trưởng đến 175% tại thị trường này, nhờ cơ chế đăng ký AML sớm theo luật PACTE 2019. Việc chính phủ Pháp áp dụng cách tiếp cận chủ động, cùng với sự hiện diện của các trung tâm fintech hàng đầu như Station F, đã đưa quốc gia này trở thành điểm đến lý tưởng cho ngành crypto, với tỷ lệ người dùng dự kiến đạt 24% dân số trong năm nay.

Đức cũng đang dẫn đầu về hạ tầng tổ chức, với Clearstream thuộc Deutsche Boerse chuẩn bị triển khai dịch vụ thanh toán bằng crypto. Hà Lan tiếp tục gây ấn tượng nhờ hệ thống kết nối thanh toán vượt trội. Từ góc nhìn của Vasilenko, mô hình "trung tâm tài chính" truyền thống đang dần lỗi thời. “Thanh khoản có thể đặt tại Frankfurt hoặc Paris, hỗ trợ khách hàng tại Dublin, còn các hoạt động tuân thủ lại diễn ra ở Vilnius — tất cả đều nằm trong chiếc ô pháp lý duy nhất của MiCA.”

Dù châu Âu đang bứt phá, Mỹ vẫn còn cơ hội lội ngược dòng. Một đạo luật mới mang tên GENIUS đang được xem xét tại Quốc hội, với khả năng đưa ra hệ thống cấp phép thống nhất và các định nghĩa rõ ràng về stablecoin được hỗ trợ bởi USD. Nếu được thông qua trong năm nay, Vasilenko tin rằng đạo luật này có thể mang lại cho thị trường bán lẻ Mỹ điều tương tự như MiCA đã làm với châu Âu.