Cuộc đua thay thế Trump khởi động tại Iowa

Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Các ứng viên cho năm 2028 bắt đầu tập trung vào bang có thể tạo cú hích sớm trong cuộc đua giành đề cử tổng thống.

Keith Caviness vẫn chưa biết ai là người ông muốn kế nhiệm Donald Trump tại Nhà Trắng trong bốn năm tới. Nhưng với người Cộng hòa lâu năm ở Iowa này, ông có một tiêu chí cho người kế nhiệm:
"Điều duy nhất chúng tôi không muốn là một ai đó kém hơn Trump. Người kế nhiệm phải ngang hoặc vượt trội hơn," Caviness chia sẻ tại bữa tiệc thường niên Lincoln của đảng Cộng hòa Iowa vào tuần trước, rồi nói thêm: “Đó là một tiêu chuẩn rất cao. Chúng ta đã chờ đợi Donald Trump xuất hiện bao lâu rồi chứ?”
Trump hiện mới chỉ bước sang tháng thứ sáu trong nhiệm kỳ thứ hai — và đang có mức tín nhiệm lên tới 90% trong giới cử tri Cộng hòa — nhưng một số thành phần trong đảng của ông đã bắt đầu bàn đến người kế nhiệm. Một ứng viên tiềm năng đã thăm dò phản ứng tại buổi gây quỹ gần đây ở Iowa, trong khi một số người khác dự kiến sẽ đến bang này trong vài tuần tới.
Một số người ủng hộ phong trào MAGA — bao gồm cựu chiến lược gia trưởng của Trump, Steve Bannon — thậm chí đã kêu gọi vị tổng thống 79 tuổi tái tranh cử nhiệm kỳ ba, dù điều này là vi hiến. Trump đến nay vẫn tỏ ra dè dặt, nhưng ông cũng đã úp mở về việc ai có thể là người được ông "truyền ngôi".
“Rất nhiều người muốn tôi làm điều đó... nhưng theo hiểu biết của tôi thì điều đó không được phép... và tôi cũng không tìm cách làm vậy,” Trump nói với NBC News hồi tháng 5 khi được hỏi về nhiệm kỳ ba.
“Tôi muốn có bốn năm tuyệt vời và trao lại cho một ai đó — lý tưởng là một người Cộng hòa xuất sắc... để tiếp nối,” ông nói thêm. “Anh nhìn Marco [Rubio] đi, rồi JD Vance, người tuyệt vời... tôi có thể nêu tên 10, 15, 20 người ngay lúc này.”
Rubio, hiện là ngoại trưởng Mỹ, từng tranh cử với Trump trong cuộc đua đề cử của đảng Cộng hòa năm 2016. Vance, phó tổng thống đương nhiệm, chưa từng tranh cử tổng thống. Cả hai đều chưa bình luận công khai về khả năng tranh cử vào năm 2028.
Một cuộc khảo sát của Economist/YouGov hồi đầu năm nay cho thấy 43% người Cộng hòa và cử tri độc lập thiên hữu chọn Vance là ứng viên “lý tưởng”, theo sau là con trai cả của Trump, Donald Trump Jr, với 11%.
Trong khi Trump đang đối mặt với khủng hoảng truyền thông liên quan đến vụ án Jeffrey Epstein, ông vẫn nhận được nhiều lời ca ngợi từ các đảng viên Cộng hòa tại buổi gây quỹ Lincoln ở Iowa — và nhiều người cho rằng phó tổng thống là lựa chọn hiển nhiên để kế nhiệm.
Christine Crone từ hạt Dallas nói rằng bà “có thể không thích” Trump. “Nhưng tôi đánh giá cao việc ông ấy nói là làm.”
Và bà rất rõ ràng về người kế nhiệm lý tưởng: “Tôi yêu phó tổng thống. Tôi thực sự, thực sự yêu quý ông ấy.”
Larry — đội chiếc mũ đỏ “Giữ cho nước Mỹ vĩ đại” và không tiết lộ họ — mô tả Vance là người “tuyệt vời”, có nhiều “sự khéo léo”. Ông nhận xét phó tổng thống sẽ là một đối thủ “khó bị đánh bại”.
Tuy nhiên, ít ai tin rằng Vance sẽ tranh cử mà không có đối thủ — và tại buổi gây quỹ Lincoln, các đảng viên đã đến để lắng nghe một ứng viên tiềm năng khác: thống đốc Virginia Glenn Youngkin.
Youngkin, cựu lãnh đạo tập đoàn đầu tư Carlyle với tài sản cá nhân ước tính gần 500 triệu USD, xuất hiện trên chính trường quốc gia năm 2021 khi ông thắng cử tại bang Virginia — nơi Joe Biden từng giành chiến thắng chỉ một năm trước đó với cách biệt 10 điểm.
Youngkin chưa tuyên bố tranh cử tổng thống năm 2028, nhưng việc ông là khách mời chính của buổi gây quỹ ở Iowa — nơi diễn ra cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên — đã làm dấy lên đồn đoán. Ông cũng dự kiến đến South Carolina — một bang bỏ phiếu sớm khác — vào tháng tới.
“Đây là một chuỗi những nhân vật quốc gia có thể đang cân nhắc tranh cử tổng thống — hoặc chỉ đơn giản muốn được chú ý — và tôi để họ tự kể câu chuyện của mình,” Jeff Kaufmann, chủ tịch đảng Cộng hòa bang Iowa, người đã phỏng vấn Youngkin trên sân khấu, nói.
“Cử tri của chúng tôi đã thử nghiệm các lãnh đạo tiềm năng trong nhiều thập kỷ, và tôi nghĩ chúng tôi làm điều đó rất tốt,” Kaufmann nói thêm.
Youngkin không phải là người duy nhất “thăm dò phản ứng” ở các bang bỏ phiếu sớm.
Sarah Huckabee Sanders, thống đốc bang Arkansas và cựu thư ký báo chí Nhà Trắng dưới thời Trump, sẽ phát biểu tại hội nghị các lãnh đạo Tin lành ở Iowa trong tháng này. Thượng nghị sĩ Texas Ted Cruz và thượng nghị sĩ Missouri Eric Schmitt sẽ là khách mời chính của buổi tiệc “barn bash” do tổng chưởng lý bang Iowa, Brenna Bird, tổ chức vào tháng sau. Cựu ngoại trưởng Mike Pompeo đã có bài phát biểu ở New Hampshire tháng trước, và nữ nghị sĩ South Carolina Nancy Mace sẽ phát biểu tại đây vào cuối tuần này.
Kaufmann cho rằng mọi ứng viên đều cần gắn bó với Trump nếu muốn thắng ở Iowa.
“Tôi thực sự không thấy lối đi nào cho một ứng viên chống Trump, hay Never Trump gì đó, có thể thành công ở bang này,” ông nói. “Thành thật mà nói... tôi không biết có bang nào mà họ có thể thắng.”
Youngkin từng thành công ở Virginia một phần nhờ giữ khoảng cách với Trump. Nhưng tuần trước, ông lại cố gắng gắn mình với tổng thống, so sánh chiến thắng của mình với việc Trump tái đắc cử năm 2024.
Trong cả hai chiến thắng, ông nói, đa số người Mỹ đã thể hiện niềm tin vào “chính trị bảo thủ” thay vì những giá trị cấp tiến.
“Chúng ta nên cảm thấy tự hào khi thấy rằng người Mỹ hiểu rằng các giá trị bảo thủ không chỉ chiến thắng, mà còn mang lại hiệu quả,” ông nói, đồng thời ca ngợi sáu tháng đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump.
Những người tham dự tỏ ra hài lòng. Larry và bạn ông là Ray — cũng từ chối nêu họ — đều cho rằng Youngkin “dễ gần”. John Rosenfeld, chủ tịch đảng Cộng hòa hạt Cerro Gordo, thì nhận xét Youngkin là người “ấn tượng”.
Tuy nhiên, phần lớn đều đồng ý rằng còn quá sớm để chọn người cho năm 2028.
“Có rất nhiều người trong danh sách đó,” Rosenfeld nói. Ông nhắc đến Vance, Rubio và Cruz là những ứng viên tiềm năng, nhưng cũng đề cập đến thống đốc Florida Ron DeSantis và bộ trưởng an ninh nội địa Kristi Noem.
Financial Times