Châu Á mua hơn 80% tổng lượng dầu thô được sản xuất tại Trung Đông, và 90% trong số đó đi qua Eo biển Hormuz, theo dữ liệu từ Kpler SAS.

Dưới đây là ba mối quan ngại chính đối với thị trường châu Á khi xung đột mở rộng:

Trung Quốc, quốc gia lọc dầu lớn nhất thế giới, nhận khoảng 14% dầu thô từ Iran, dữ liệu của Kpler cho thấy. Lượng nhập khẩu thực tế có thể cao hơn, với một số lô hàng từ Cộng hòa Hồi giáo được che giấu dưới dạng hàng từ không chỉ Malaysia mà còn từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Oman, nhằm tránh các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Trong khi các nhà máy lọc dầu quốc doanh lớn hơn của Trung Quốc tìm cách tránh vi phạm các lệnh cấm, thì toàn bộ quốc gia này không công nhận các lệnh trừng phạt đơn phương của Mỹ. Và những lô hàng giảm giá này rất quan trọng đối với lĩnh vực lọc dầu tư nhân đang gặp khó khăn.

Có mối lo ngại ngày càng gia tăng rằng các lô hàng này có thể bị gián đoạn. Điều đó đã đẩy mạnh nhu cầu đối với dầu thô có thể tải ở phía bên kia Eo biển Hormuz trên Ấn Độ Dương, bao gồm dầu Murban của Abu Dhabi và dầu thô của Oman. Các loại dầu khác có thể được hưởng lợi từ bất kỳ mối đe dọa nào đối với dòng chảy từ Iran bao gồm ESPO của Nga, được tải từ cảng Kozmino ở Viễn Đông, cũng như các loại dầu từ Angola.

Iran không chỉ xuất khẩu dầu thô — quốc gia này còn là một nhà xuất khẩu nhiên liệu dầu lớn, chủ yếu bán các loại có hàm lượng lưu huỳnh cao được sử dụng cho vận tải biển hoặc làm nguyên liệu đầu vào cho các nhà máy lọc dầu.

Phần lớn nguồn cung đó cuối cùng tìm đến các trung tâm tiếp nhiên liệu cho tàu như Fujairah ở UAE, Singapore và Malaysia. Loại nhiên liệu dầu chạy thẳng có thể thay thế dầu thô thường được xuất khẩu đến các nhà máy lọc dầu đơn giản, biên lợi nhuận thấp ở Trung Quốc được gọi là teapots.

Iran cũng có rất nhiều khí tự nhiên — chia sẻ một trong những mỏ lớn nhất thế giới với Qatar. Trong khi Cộng hòa Hồi giáo sử dụng phần lớn khí đó trong nước, họ cũng bán các sản phẩm phụ bao gồm khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) và condensates ra quốc tế.

Lĩnh vực nhựa khổng lồ của Trung Quốc phụ thuộc vào Iran cho gần một phần tư lượng nhập khẩu LPG, loại khí có thể được dùng để nấu ăn và sưởi ấm nhưng cũng được chế biến thành các hóa chất dùng làm nguyên liệu cơ bản cho nhựa. Mối quan hệ này chỉ tăng cường sau khi dòng chảy từ Mỹ, nhà cung cấp lớn nhất truyền thống của Trung Quốc, sụp đổ do xung đột thương mại hồi đầu năm nay.

“Nếu có sự dừng hoàn toàn nguồn nguyên liệu LPG từ Iran hoặc thậm chí, chẳng hạn, giảm một nửa lượng nhập trung bình vào Trung Quốc, thì Trung Quốc có rất ít lựa chọn thay thế đáng kể,” Samantha Hartke, trưởng phòng phân tích thị trường khu vực châu Mỹ tại Vortexa Ltd, cho biết.

Phần lớn lượng nhập khẩu của châu Á đi qua Eo biển Hormuz, khiến tuyến đường thủy này trở thành tâm điểm đối với các thương nhân dầu mỏ. Mặc dù Iran có thể chọn không chặn tuyến đường này, nhưng họ cũng có khả năng đe dọa an toàn hàng hải qua Biển Đỏ — tuyến đường ngắn nhất giữa châu Á và châu Âu — thông qua các lực lượng ủy nhiệm như Houthis của Yemen. Khoảng 9% thương mại đường biển toàn cầu thường đi qua điểm nghẽn Bab el-Mandeb, tương đương hơn 2 nghìn tỷ đô la hàng hóa mỗi năm.

Điều đó có thể ảnh hưởng đến nguồn cung của châu Á từ Nga, quốc gia đã chuyển hướng sang các thị trường ở phía Đông sau khi bị Mỹ và các khách hàng truyền thống ở châu Âu ngày càng xa lánh do cuộc xâm lược Ukraine năm 2022. Các tàu chở những khối lượng lớn — từ dầu thô hàng đầu Urals đến naphtha — phải quyết định liệu họ có tiếp tục mạo hiểm đi qua tuyến đường Biển Đỏ, hay đối mặt với sự chậm trễ hàng tuần khi đi vòng qua Nam Phi.