Nợ công tại Anh tăng mạnh vượt quá dự báo trong năm tài chính vừa qua

Nợ công tại Anh tăng mạnh vượt quá dự báo trong năm tài chính vừa qua

Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

15:09 23/04/2025

Tình hình tài chính công của Vương quốc Anh đang trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết khi số liệu công bố mới nhất cho thấy mức vay nợ của chính phủ trong tháng 3 cũng như cả năm tài khóa 2024–2025 đã vượt xa dự báo, đặt ra thách thức lớn cho Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves giữa lúc nền kinh tế đang bắt đầu chịu tác động rõ nét từ chính sách thuế quan mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Cụ thể, theo báo cáo của Văn phòng Thống kê Quốc gia (ONS) công bố ngày 17/4, thâm hụt ngân sách – tức mức chênh lệch giữa tổng chi tiêu và tổng thu ngân sách của chính phủ – đã đạt 16.4 tỷ bảng chỉ trong tháng 3. Con số này không chỉ vượt mức dự báo 16 tỷ bảng mà các chuyên gia kinh tế đã đưa ra, mà còn đánh dấu xu hướng bội chi tiếp diễn mạnh mẽ trong bối cảnh chi phí vận hành chính phủ và phúc lợi xã hội tăng vọt do áp lực lạm phát.

Tính trong cả năm tài khóa kết thúc vào cuối tháng 3, thâm hụt ngân sách của chính phủ Anh đã lên tới 151.9 tỷ bảng – cao hơn 20.7 tỷ bảng so với cùng kỳ năm trước, và vượt 14.6 tỷ bảng so với mức dự báo 137.3 tỷ bảng do Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách (OBR) đưa ra trước đó. Đây là mức vay nợ cao thứ ba trong lịch sử tài khóa của nước Anh, chỉ sau các giai đoạn khủng hoảng tài chính và đại dịch Covid-19.

Chính phủ Anh, dưới sự điều hành của bà Rachel Reeves, đang cố gắng xoay sở để trấn an công chúng và giới đầu tư. Darren Jones, Thứ trưởng Bộ Tài chính Anh, khẳng định rằng chính phủ đang thực hiện một cuộc rà soát toàn diện "từng đồng tiền thuế của người dân được chi tiêu vào đâu", điều mà theo ông là chưa từng được thực hiện trong suốt 17 năm qua. "Chúng tôi cam kết cắt giảm lãng phí và đảm bảo mỗi bảng chi tiêu đều phục vụ trực tiếp cho các nhiệm vụ cải cách – từ nâng cao thu nhập cho người lao động, tái thiết hệ thống y tế quốc gia NHS đến củng cố an ninh biên giới", ông nhấn mạnh.

Tuy nhiên, phản ứng từ phe đối lập không hề nhẹ nhàng. Mel Stride, người phụ trách chính sách tài khóa của phe đối lập đảng Bảo thủ, chỉ trích Bộ trưởng Reeves đang “lách luật tài khóa” để duy trì mức chi tiêu cao, từ đó khiến vay nợ gia tăng tới 30 tỷ bảng mỗi năm. Ông cảnh báo rằng: “Những khoản nợ khổng lồ này cuối cùng vẫn sẽ do người dân gánh chịu, thông qua các loại thuế cao hơn, chi phí sinh hoạt tăng và lãi suất thế chấp nặng nề hơn.”

Ruth Gregory, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Capital Economics, phân tích rằng những con số vừa được công bố cho thấy tình hình tài chính công đang “vượt xa” các kịch bản dự báo ban đầu của OBR, ngay cả trước khi các tác động từ “cú sốc thuế quan” do ông Trump khởi xướng thực sự ngấm vào nền kinh tế. “Nếu Bộ trưởng Reeves vẫn quyết tâm giữ vững các nguyên tắc tài khóa hiện tại, thì rất có thể một đợt tăng thuế mới sẽ được đưa ra trong kỳ ngân sách mùa thu,” bà nhận định.

Theo ONS, dù nguồn thu ngân sách năm qua đã được cải thiện rõ rệt nhờ các khoản thu từ thuế thu nhập và thuế doanh nghiệp, thì chi phí do lạm phát gây ra – bao gồm việc điều chỉnh tăng lương khu vực công và phúc lợi xã hội – đã đẩy tổng vay nợ công tăng thêm gần 21 tỷ bảng. Kinh tế trưởng của ONS, ông Grant Fitzner, nhấn mạnh rằng vào cuối tháng 3, tổng nợ công của Anh vẫn đang duy trì ở mức xấp xỉ quy mô toàn bộ nền kinh tế – một tỷ lệ tương đương GDP hàng năm, tương đương mức nợ từ đầu thập niên 1960.

Mức "dư địa tài khóa" – khoảng không gian ngân sách mà chính phủ có thể linh hoạt điều chỉnh mà không vi phạm các nguyên tắc chi tiêu – hiện ở mức cực kỳ hạn chế, chỉ khoảng 9.9 tỷ bảng theo đánh giá mới nhất từ OBR. Đây là mức thấp đáng lo ngại trong bối cảnh nền kinh tế đang bước vào giai đoạn suy yếu và nguồn thu từ thuế có nguy cơ sụt giảm.

Áp lực đối với tài chính công của Anh càng gia tăng khi tác động từ chính sách thương mại cứng rắn của Mỹ dần hiện rõ. Các mức thuế nhập khẩu do Tổng thống Trump công bố, bao gồm thuế suất đồng loạt 10% cùng các mức cao hơn dành riêng cho ngành thép và ô tô, đã kéo theo làn sóng điều chỉnh chuỗi cung ứng toàn cầu mà Anh không nằm ngoài vòng ảnh hưởng.

Tác động tiêu cực này đã được phản ánh trong báo cáo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) công bố hôm thứ Ba. IMF đã hạ dự báo tăng trưởng GDP của Anh trong năm 2025 xuống còn 1.1%, so với mức 1.6% được công bố trước đó. Đồng thời, IMF cũng điều chỉnh giảm triển vọng tăng trưởng toàn cầu xuống còn 2.8%, giảm 0.5 điểm phần trăm, cảnh báo rằng những căng thẳng thương mại lan rộng có thể gây ra “biến động nghiêm trọng” cho nền kinh tế thế giới trong những năm tới.

Trong bối cảnh đó, bà Rachel Reeves đang đứng trước một bài toán ngân sách không dễ giải: giữa một bên là cam kết tài khóa thắt chặt, và bên còn lại là nhu cầu chi tiêu công cấp bách nhằm ổn định kinh tế và an sinh xã hội – một thế giằng co sẽ định hình chính sách kinh tế vĩ mô của Anh trong giai đoạn hậu Brexit và hậu toàn cầu hóa sắp tới.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Mỹ và Trung Quốc buộc phải bắt tay - Mỹ cần đất hiếm, Trung Quốc cần chip AI

Mỹ và Trung Quốc buộc phải bắt tay - Mỹ cần đất hiếm, Trung Quốc cần chip AI

Đây không phải là sự hòa giải, mà giống như một thỏa hiệp mong manh được đúc kết giữa những chiến tuyến thương mại, là một cái bắt tay đầy toan tính, với một tay nắm chặt công cụ kiểm soát đất hiếm, tay kia không rời danh sách thuế quan. Xuất khẩu nam châm đất hiếm của Trung Quốc sang Mỹ đã bùng nổ trong tháng 6, tăng tới 660% so với đáy lịch sử của tháng Năm. Đây không đơn thuần là sự hồi phục, mà là cú bật mạnh mẽ ra khỏi hố sâu căng thẳng ngoại giao.
Người kế nhiệm Gallatin: Scott Bessent và tham vọng tái định hình tài chính nước Mỹ

Người kế nhiệm Gallatin: Scott Bessent và tham vọng tái định hình tài chính nước Mỹ

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đang theo đuổi một kế hoạch tài chính đầy tham vọng nhằm bù đắp khoản chi 3,400 tỷ USD từ đạo luật OBBBA, bằng cách kết hợp thuế quan, tăng trưởng kinh tế, điều tiết lãi suất và stablecoin. Trong khi Nhà Trắng dự báo thâm hụt sẽ giảm mạnh, Văn phòng Ngân sách Quốc hội lại cảnh báo rủi ro nợ công phình to. Liệu Bessent sẽ trở thành Gallatin mới của thế kỷ 21 hay là một phiên bản hiện đại của John Law – người từng đưa cả nền kinh tế Pháp đến sụp đổ?
Bức tranh tổng thể của giai đoạn mùa hè ảm đạm

Bức tranh tổng thể của giai đoạn mùa hè ảm đạm

Chỉ số S&P 500 điều chỉnh nhẹ vào phiên thứ Sáu mà không có bất kỳ thông tin mới nào đáng chú ý. Nhưng điều đó có thực sự thay đổi bức tranh toàn cảnh của các ngành không? Rõ ràng, cổ phiếu công nghệ và tài chính không ghi nhận biến động đáng kể trong ngày, vậy có điều gì nổi bật ở những lĩnh vực còn lại không? Liệu có hợp lý để kỳ vọng các nhóm cổ phiếu như bất động sản hoặc chỉ số Russell 2000 sẽ có diễn biến tích cực hơn trong bối cảnh Thống đốc Waller đưa ra lập luận ủng hộ việc cắt giảm lãi suất?
Thuế quan, công nghệ và động lực: Một tuần giao dịch trên dây căng thẳng với hai trọng tâm chính

Thuế quan, công nghệ và động lực: Một tuần giao dịch trên dây căng thẳng với hai trọng tâm chính

Phiên giao dịch đầu tuần tại châu Á mở ra trong không khí thận trọng nhưng phần nào nhẹ nhõm, thị trường dần ổn định sau những biến động chính trị cuối tuần tại Tokyo, khi sự kiện này không lan rộng thành một cú sốc cho thị trường trái phiếu toàn cầu. Hợp đồng tương lai JGB giữ vững, qua đó giúp các hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ và cặp USDJPY bật lên nhẹ, giảm bớt các vị thế phòng vệ trước sự kiện rủi ro.
Nhật Bản sau bầu cử: Liên minh cầm quyền suy yếu, thị trường đối diện thách thức chính sách và tài khóa

Nhật Bản sau bầu cử: Liên minh cầm quyền suy yếu, thị trường đối diện thách thức chính sách và tài khóa

Cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản khiến liên minh cầm quyền mất thế đa số, làm dấy lên lo ngại về sự chậm trễ trong hoạch định chính sách và áp lực tài chính gia tăng, trong bối cảnh đàm phán thuế quan với Mỹ đang diễn ra. Nhà đầu tư theo dõi sát động thái từ BoJ, tương lai chính trị của Thủ tướng Ishiba và khả năng thay đổi chính sách tài khóa trong những tháng tới.
Châu Á giữ nhịp ổn định, Phố Wall dõi theo “trận mở màn” lợi nhuận Big Tech và tín hiệu chính sách toàn cầu

Châu Á giữ nhịp ổn định, Phố Wall dõi theo “trận mở màn” lợi nhuận Big Tech và tín hiệu chính sách toàn cầu

Thị trường châu Á khởi đầu tuần trong vùng an toàn sau bầu cử Nhật không ngoài dự báo, đồng yen bật nhẹ giữa bất ổn chính trị. Phố Wall chuẩn bị bước vào tâm điểm mùa báo cáo lợi nhuận với các ông lớn công nghệ như Alphabet, Tesla. Nhà đầu tư toàn cầu tiếp tục theo dõi sát đàm phán thuế quan, triển vọng lãi suất từ Fed, ECB và các yếu tố chi phối hàng hóa, dầu mỏ.
Yen tăng sau bầu cử Thượng viện Nhật giữa lo ngại bất ổn chính trị và đàm phán thuế quan

Yen tăng sau bầu cử Thượng viện Nhật giữa lo ngại bất ổn chính trị và đàm phán thuế quan

Đồng yen tăng giá khi liên minh cầm quyền của Thủ tướng Ishiba không đạt đa số tại Thượng viện, làm dấy lên lo ngại về sự bất ổn chính trị tại Nhật Bản trong thời điểm nhạy cảm trước hạn chót đàm phán thuế quan với Mỹ. Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh thị trường toàn cầu tiếp tục theo dõi chặt chẽ chính sách của Mỹ và biến động tiền tệ tại các nền kinh tế chủ chốt.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ